Góc sưu tầm Văn, Thơ : Những đoạn thơ hay « previous next »
Trang:  1  Send the topic Print
Những Bài ThÆ¡ Hay ( Nhiều Tác Giả )  [Xem 2179 lần]
Minh Long





View Profile E-Mail
Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
October 21, 2003, 10:06 PM
[b][size=3][color=Green]Tình Già[/color][/size]

Hai mươi bốn năm xưa,
một đêm vừa gió lại vừa mưa,
Dưới ngọn đèn mờ, trong gian nhà nhỏ,
hai cái đầu xanh kề nhau than thở;

-- ``Ôi đôi ta, tình thương nhau thì vẫn nặng,
mà lấy nhau hẳn đà không đặng:
Để đến nỗi tình trước phụ sau,
chi bằng sớm liệu mà buông nhau !''

-- ``Hay nói mới bạc làm sao chớ !
Buông nhau làm sao cho nỡ ?
Thương được chừng nào hay chừng ấy,
chẳng qua ông Trời bắt đôi ta phải vậy !
Ta là nhân ngãi, đâu phải vợ chồng,
mà tính chuyện thủy chung !''

oo0oo

Hai mươi bốn năm sau,
tình cờ đất khách gặp nhau:
Đôi cái đầu đều bạc. Nếu chẳng quen lung,
đố có nhìn ra được ?
Ôn chuyện cũ mà thôi . Liếc đưa nhau đi rồi,
con mắt còn có đuôi .

-- [size=2][color=Brown]Phan Khôi,[/color][/size]

Phụ Nữ Tân Văn, số 122, 10-3-1932[/b]
[blue]
[b]Đầy ly cạn , ru đời mộng ảo ,
Cạn ly đầy , tiá»…n kiếp phù du  .....[/b][/blue]
Minh Long





View Profile E-Mail
Re:Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
October 21, 2003, 10:09 PM
[size=3][color=Green]Tống Biệt Hành [/color] [/size]

Đưa người ta không đưa qua sông
Sao có tiếng sóng ở trong lòng ?
Bóng chiều không thắm không vàng vọt
Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong ?

Đưa người ta chỉ đưa người ấy
Một giã gia đình, một dửng dưng.
Ly khách ! Ly khách ! Con đường nhỏ
Chí lớn không về, bàn tay không
Thì không bao giờ nói trở lại
Ba năm mẹ già cũng đừng mong.

Ta biết ngươi buồn chiều hôm trước
Bây giờ mùa hạ, sen nở nốt
Một chị, hai chị đều như sen
Khuyên nốt em trai giòng lệ sót

Ta biết ngươi buồn sáng hôm nay
Trời chưa là thu tươi lắm thay
Em nhỏ ngây thơ đôi mắt biếc
Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tay ...

Người đi ? Ừ nhỉ, người đi thật
Mẹ thà coi như chiếc lá bay
Chị thà coi như là hạt bụi
Em thà coi như hơi rượu cay

[size=2][color=Brown]-- Thâm Tâm (Nguyễn Tuấn Trình)[/color][/size]
[blue]
[b]Đầy ly cạn , ru đời mộng ảo ,
Cạn ly đầy , tiá»…n kiếp phù du  .....[/b][/blue]
Minh Long





View Profile E-Mail
Re:Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
November 04, 2003, 11:12 PM
[color=Green][size=3]Chùa Hương[/size] [/color]


([i]Thiên ký sự của một cô bé ngày xưa[/i])

Hôm nay đi chùa Hương.
Hoa cỏ mờ hơi sương
Cùng thầy me em dậy .
Em vấn đầu soi gương.

Khăn nhỏ, đuôi gà cao;
Lưng đeo dải yếm đào;
Quần lĩnh, áo the mới;
Tay cầm nón quai thao .

Mẹ cười: "Thầy nó trông !
Chưn đi đôi giép cong
Con tôi xinh xinh quá !
Bao giờ cô lấy chồng ?"

-- Em tuy mới mười lăm
Mà đã lắm người thăm
Nhờ mối mai đưa tiếng,
Khen tươi như trăng rằm.

Nhưng em chưa lấy ai,
Vì thầy bảo người mai
Rằng em còn bé lắm,
Ý đợi người tài trai .

Em đi cùng với me .
Me em ngồi cáng tre .
Thầy theo sau cưỡi ngựa,
Thắt lưng dài đỏ hoe .

Thầy me ra đi đò,
Thuyền mấp mênh bên bờ.
Em nhìn sông nước chảy,
Đưa cánh buồm lô nhô .

Mơ xa lại nghĩ gần.
Đời mấy kẻ tri âm ?
Thuyền nan vừa lẹ bước,
Em thấy một văn nhân...

Người đâu thanh lạ thường !
Tướng mạo trông phi thường.
Lưng cao dài, trán rộng.
Hỏi ai nhìn không thương ?

Chàng ngồi bên me em
Me hỏi chuyện làm quen:
"Thưa thầy đi chùa ạ ?
Thuyền đông giời ôi chen !"

Chàng thưa vâng thuyền đông,
Rồi ngắm giời mênh mông,
Xa xa mờ núi biếc,
Phơn phớt áng mây hồng.

Giòng sông nước đục lờ.
Ngâm nga chàng đọc thơ !
Thầy khen hay, hay quá !
Em nghe ngồi ngẩn ngơ .

Thuyền đi, bến Đục qua,
Mỗi lúc gặp người ra,
Thẹn thùng em không nói :
"Nam vô A-di-đà !"

Réo rắt suối đưa quanh.
Ven bờ, ngọn núi xanh,
Dịp cầu xa nho nhỏ.
Cảnh đẹp gần như tranh.

Sau núi Oản, Gà, Xôi,
Bao nhiêu là khỉ ngồi .
Tới núi con voi phục,
Có đủ cả đầu đuôi .

Chùa lấp sau rừng cây,
(Thuyền ta đi một ngày)
Lên cửa chùa em thấy
Hơn một trăm ăn mày .

Em đi, chàng theo sau,
Em không dám đi mau,
Ngại chàng chê hấp tấp,
Số gian nan không giàu .

Thầy me đến điện thờ,
Trầm hương khói toả mờ
Hương như là sao lạc
Lớp sóng ngươì lô nhô .

Chen vào thật lắm công.
Thầy me em lễ xong
Quay về nhà ngang bảo:
"Mai mới vaò chùa trong"

Chàng hai má đỏ hồng
Kêu với thằng tiểu đồng
Mang túi thơ bầu rượu:
"Mai ta vào chùa trong"

Đêm hôm ấy em mừng !
Mùi trầm hương bay lừng.
Em nằm nghe tiếng mõ,
Rồi chim kêu trong rừng.

Em mơ, em yêu đời
Mơ nhiều ... Viết thế thôi
Kẻo ai mà xem thấy,
Nhìn em đến nực cười .

Em chưa tỉnh giấc nồng,
Mây núi đã pha hồng.
Thầy me em sắp sửa
Vàng hương vào chùa trong.

Đường mây đá cheo veo,
Hoa đỏ, tím, vàng leo
Vì thương me quá mệt,
Săn sóc chàng đi theo .

Mẹ bảo :"Đường còn lâu
Cứ vừa đi ta cầu
Quan-thế-âm Bồ-tát
Là tha hồ đi mau . "

Em ư ? Em không cầu,
Đường vẫn thấy đi mau .
Chàng cũng cho như thế.
(Ra ta hợp tâm đầu)

Khi qua chùa Giải Oan
Trông thấy bức tường ngang,
Chàng đưa tay lẹ bút
Thảo bài thơ liên hoàn.

Tấm tắc thầy khen hay
Chữ đẹp như rồng bay .
(Bài thơ này em nhớ
Nên chả chép vào đây)

Ôi ! Chùa trong đây rồi !
Động thẳm bóng xanh ngời .
Gấm thêu trần thạch nhũ,
Ngọc nhuốm hương trầm rơi .

Mẹ vui mừng hả hê:
"Tặc ! con đường mà ghê !"
Thầy kêu mau lên nhé,
Chiều hôm nay ta về.

Em nghe bỗng rụng rời !
Nhìn ai luống nghẹn lời !
Giờ vui đời có vậy,
Thoáng ngày vui qua rồi !

Làn gió thổi hây hây .
Em nghe tà áo bay,
Em tìm hơi chàng thở !
Chàng ôi, chàng có hay ?

Đường đây kia lên giời
Ta bước tựa vai cười,
Yêu nhau, yêu nhau mãi !
Đi, ta đi, chàng ôi !

Ngun ngút khói hương vàng,
Say trong giấc mơ màng,
Em cầu xin Giời Phật
Sao cho em lấy chàng.

([i]Thiên ký sự đến đây là hết. Tôi tin hai người lấy nhau, vì không lấy nhau thì cô bé còn viết nhiều. Lấy nhau rồi là hết chuyện[/i]).

--[b] Nguyễn Nhược Pháp, 8-1934[/b]
[blue]
[b]Đầy ly cạn , ru đời mộng ảo ,
Cạn ly đầy , tiá»…n kiếp phù du  .....[/b][/blue]
Minh Long





View Profile E-Mail
Re:Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
November 26, 2003, 10:44 PM
  [color=Green][size=3][b]SÆ¡n Tinh Thủy Tinh [/b] [/size] [/color]

                  [color=Blue][size=2][b] I[/b][/size][/color]


Ngày xưa, khi rừng mây u ám,
Sông núi còn vang um tiếng thần,
Con vua Hùng Vương thứ mười tám,
My. Nương, xinh như tiên trên trần.
Tóc xanh viền má hây hây đỏ;
Miệng nàng bé, thắm như san hô;
Tay ngà trắng nõn, hai chân nhỏ;
Mê nàng, bao nhiêu người làm thơ .
Hùng Vương thường nhìn con yêu quá,
Chắp tay ngẩng lên trời tạ ân;
Rồi cười bảo xứng ngôi phò mã,
Trừ có ai ngang thần nhân.
Hay đâu thần tiên đi lấy vợ !
Sơn Tinh; Thủy Tinh lòng tơ vương.
Không quản rừng cao, sông cách trở,
Cùng đến Phong Châu xin My. Nương.
Sơn Tinh có một mắt ở trán,
Thủy Tinh râu ria quăn xanh rì.
Một thần phi bạch hổ trên cạn,
Một thần cưỡi lưng rồng uy nghi .
Hai thần bên cửa thành thi lễ,
Hùng Vương âu yếm nhìn con yêu .
Nhưng có một nàng mà hai rể,
Vua cho rằng thế cũng hơi nhiều !
Thủy Tinh khoe :"Thần có phép lạ !"
Dứt lời, tay hất chòm râu xanh,
Bắt quyết, hò mây to nước cả,
Dậm chân ! Rung khắp làng gần quanh.
Ào ào mưa đổ xuống như thác,
Cây xiêu, cầu gẫy, nước hò reo,
Lăn, cuốn, gầm, lay, tung sóng bạc,
Bò, lợn và cột nhà trôi theo .
My. Nương ôm Hùng Vương kinh hãi .
Sơn Tinh cười: "Xin nàng đừng lo !";
Vung tay niệm chú ! Núi từng dải,
Nhà lớn, đồi con lổm ngổm bò
Chạy mưa .
                  Vua tùy con kén chọn,
My. Nương khép nép như cành hoa :
"Con đây phận đào tơ bé mọn,
Nhân duyên cúi để quyền mẹ cha ."
Vua nghĩ lâu hơn bàn việc nước,
Rồi bảo mai lửa hồng nhuốm sương,
Lễ vật thần nào mang tới trước,
Vui lòng vua gả nàng My. Nương.

                      [color=Blue][size=2][b]II[/b][/size][/color]

Bình minh má ửng đào phơn phớt,
Ngọc đỏ rung trên đầu lá xanh.
Ngọn liễu chim vàng ca thánh thót,
Ngự giá Hùng Vương lên mặt thành.
My. Nương bên lầu son tựa cửa,
Rèm ngọc lơ thơ phủ áo hồng.
Cánh nhạn long lanh vờn ánh lửa,
Mê nàng, chim ngửng lưng trời đông.

Rừng xanh thả mây đào man mác.
Sơn Tinh ngồi bạch hổ đi đầu,
Mình phủ áo bào hồng ngọc dát,
Tay ghì cương hổ, tay cầm lau .
Theo sau năm chục con voi xám
Hục hặc, lưng cong phủ gấm điều,
Tải bạc, kim cương, vàng lấp loáng,
Sừng tê, ngà voi và sừng hươu .
Hùng Vương trên mặt thành liễu rủ,
Hớn hở thần trông, thoảng nụ cười .
Thần suốt đêm sao dài không ngủ,
Mày ngài, mắt phượng vẫn còn tươi .

Sơn Tinh đến lạy chào bên cửa,
Vua thân ngự đón nàng My. Nương.
Lầu son nàng ngoái trông lần lữa,
Mi xanh lệ ngọc mờ hơi sương.
Quì lạy cha già bên kiệu bạc,
Thương người, thương cảnh xót lòng đau .
Nhìn quanh, khói tỏa buồn man mác,
Nàng kêu :"Phụ vương ôi ! Phong Châu !"
Kiệu nhỏ đưa nàng đi thoăn thoắt,
Hùng Vương mơ, vịn tay bờ thành.
Trông bụi hồng tuôn xa, xa lắc,
Mắt nhòa lệ ngọc ngấn đầm quanh...
Thoảng gió vù vù như gió bể
Thủy Tinh ngồi trên lưng rồng vàng.
Yên gấm tung dài bay đỏ choé,
Mình khoác bào xanh da trời quang.
Theo sau cua đỏ và tôm cá,
Chia đội năm mươi hòm ngọc trai,
Khập khiễng bò lê trên đất lạ,
Trước thành tập tễnh đi hàng hai .
Hùng Vương mặt rồng chau ủ rũ,
Chân trời còn phảng bóng người yêu .
Thủy Tinh thúc rồng đau kêu rú,
Vừa uất vì thương, vừa bởi kiêu .
Co hết gân nghiến răng, thần quát :
"Giết, giết Sơn Tinh hả hờn ta !"
Tức thời nước sủi reo như thác,
Tôm cá quăng ngọc trai và hoa .

                    [size=2][color=Blue][b] III[/b][/color][/size]

Sơn Tinh đang kèm theo sau kiệu,
Áo bào phơ phất nụ cười bay .
(Vui chỉ mê ai xinh mới hiểu).
Thần trông kiệu nhỏ hồn thêm say .
Choàng nghe sóng vỗ reo như sấm,
Bạch hổ dừng chân, lùi, vểnh tai .
My. Nương tung bức rèm đỏ thắm,
Sơn Tinh trông thấy càng dương oai .
Sóng cả gầm reo lăn như chớp,
Thủy Tinh cỡi lưng rồng hung hăng.
Cá voi quác mồm to muốn đớp,
Cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng.
Càng cua lởm chởm giơ như mác,
Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao .
Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc
Niệm chú, đất nẩy vù lên cao .
Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo
Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng,
Đạp long đất núi, gầm xông xáo,
Máu vọt phì reo, muôn ngấn hồng.
Mây đen hăm hở bay mù mịt,
Sấm ran, sét động nổ loè xanh.
Tôm cá xưa nay im thin thít,
Mở quác mồm to kêu thất thanh.
My. Nương kinh hãi ngồi trong kiệu,
Bỗng chợt nàng kêu mắt lệ nhòa
(Giọng kiêu hay buồn không ai hiểu,
Nhưng thật dễ thương) : "Ô! Vì ta!"

Thủy Tinh năm năm dâng nước bể,
Đục núi hò reo đòi My. Nương.
Trần gian đâu có người dai thế,
Cũng bởi thần yêu nên khác thường !

-- [color=Red][b]Nguyễn Nhược Pháp[/b][/color], 4/1933
[blue]
[b]Đầy ly cạn , ru đời mộng ảo ,
Cạn ly đầy , tiá»…n kiếp phù du  .....[/b][/blue]
Minh Long





View Profile E-Mail
Re:Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
November 29, 2003, 12:54 AM
[color=Green][size=4][b]Đêm Thu Nghe Quạ Kêu [/b] [/size] [/color]



Từ Ô y hạng rủ rê sang
Bóng lẫn đêm thâu tiếng rộn ràng
Trời bến Phong Kiều sương thấp thoáng
Thu sông Xích Bích nguyệt mơ màng
Bồn chồn thương kẻ nương song bạc
Lạnh lẽo sầu ai rụng giếng vàng
Tiếng dội lưng mây đồng vọng mãi
Tình hoang mang gợi tứ hoang mang.

--  [color=Red][b]Quách Tấn[/b][/color]
[blue]
[b]Đầy ly cạn , ru đời mộng ảo ,
Cạn ly đầy , tiá»…n kiếp phù du  .....[/b][/blue]
Minh Long





View Profile E-Mail
Re:Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
December 05, 2003, 07:37 AM
  [color=Green][size=4][b]Ông Đồ Già[/b][/size][/color]



Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
"Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay".

Nhưng mỗi năm mỗi vắng,
Người thuê viết nay đâu ?
Giấy đỏ buồn không thấm
Mực đọng trong nghiên sầu ...

Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay .
Lá vàng rơi trên giấy,
Ngoài giời mưa bụi bay .

Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa .
Những người muôn năm cũ,
Hồn ở đâu bây giờ ?

-- Vũ Đình Liên

============================================

Sau đây là một bài bình thơ "Ông Đồ Già". Bài này của một tác giả khuyết danh, và đã được đăng trên nguyệt san Kiến Thức Ngày Nay, xuất bản tại Sài Gòn (5/94)

[b]Bình Thơ "Ông Đồ Già" [/b]

Tất cả, năm khổ thơ với vỏn vẹn trăm từ, thoáng qua như một phim tài liệu cực ngắn. Nhưng do đâu điệu buồn của nó chưa thôi day dứt lớp người ở những năm cuối của thế kỷ 20, mà phần lớn xa lạ với Hán học và có khi chưa một lần nhìn thấy hình ảnh ông đồ khăn đóng, áo the của một thời ! Những bạn đọc của thời mở cửa, đang háo hức với một ngoại ngữ phổ biến hơn cả thứ tiếng đã thay thế chữ nghĩa của ông đồ ngày nào, đồng cảm thế nào với bài thơ ? Họ tìm thấy điều gì gần gủi ở ông già cô đơn ấy khi ngay những kẻ cùng thời đã tỏ ra hững hờ ?
Trong một bài phỏng vấn, tác giả đã giải đáp hộ điều mà bao lâu những bạn đọc tinh ý lấy làm ngờ. Đúng là nhà thơ có dụng ý mượn hình ảnh hoa đào và không khí bùi ngùi, man mác của Thôi Hộ trong bài Đường thi lưu danh thiên cổ. Lạ cho loài hoa nổi tiếng phương Đông, đẹp và sang đến thế, lại thêm một lần bị thi nhân bắt chứng kiến chuyện biệt ly, dâu bể. Ai chẳng biết so về nhan sắc với mỹ nhân thì chỉ thiệt thòi cho ông đồ già, nhưng sự vắng bóng của ông khi hoa đào y như năm cũ lại nở -- hợp qui luật thiên nhiên mà cũng vô tình biết bao -- vẫn gây được hiệu quả tình cảm và nghệ thuật.
Không có cái chắt lọc, đài các như ngôn ngữ Thôi Hộ. Ngôn ngữ của Vũ hiền lành, giản dị, nhịp điệu chậm rãi, khoan thai như bất giác lây lan phong thái của nhân vật "Ông đồ". So với
"Mái chèo mơ để bâng khuâng trôi đến
Một phương trời mây lạc bóng trăng khuya ."
cũng chính của tác giả và cùng một đề tài hoài cổ, thì thấy rõ lối hành văn giản dị ở đây là kết quả của sự dụng công.
Sự gò bó và giọng đều đều thường thấy ở thơ ngũ ngôn lại giúp cho bài thơ mở đầu có giọng khách quan, kềm chế tình cảm. Hai khổ thơ toàn tả thực cũng hỗ trợ tốt cho mục đích này :

"Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
....
Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài ."

Nhưng chỉ qua khổ thơ thứ 3, giọng khách quan này liền bị phá vỡ bởi hai câu thơ vào loại xuất thần :

"Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu .."

Chao ôi, đến hoa mà phương Đông tin là có thần, có hồn còn vô tình "y cựu tiếu đông phong", nghĩa là hóa ra vẫn là loài vô tri, vô giác, nói chi hạng giấy, mực. Thứ mực phảng phất sầu và loại giấy buồn mà không thắm ấy chỉ có thể là thứ giấy và mực bị nhòe đi, rưng rưng trước mắt nguời biết chuyện đấy thôi !
Màu giấy đỏ và sắc hoa đào . Những xác lá vàng lay lắt rơi rơi quanh cái dáng đen sẫm, bất động của ông đồ già. Tình người nhạt dần theo mỗi khổ thơ:

"Nhưng mỗi năm một vắng
Người thuê viết nay đâu ?
......
Ông đồ vẫn ngồi đấy
Qua đường không ai hay ."

Cho đến khi lụi tàn hẳn, và đất trời hình như cũng muốn hòa vào cuộc ngậm ngùi chung bằng làn mưa bụi bay và cái tiết trời bỗng dưng da diết.
Cảnh ấy, sắc ấy, tình ấy hòa hợp với nhau đưa cảm xúc cao dần để tiếng thở dài cuối cùng:

"Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ?"

trở nên sâu lắng hơn, lay động tình người hơn.
Ở mặt khác bài thơ lại đan chéo những cặp đối nghịch: cái tất bật của khách qua đường và sự đơn độc của ông đồ, cái buồn thấu xương của kiếp người bên cảnh phố phường rộn ràng mừng xuân mới, và bất nhẫn làm sao, sự lặng lẽ của người đại diện cuối cùng của nền Hán học tàn tạ, lặng lẽ cả lúc rút lui, lại diễn ra ở một nơi ồn ào, trần ai bậc nhất trên thế gian: hè phố ! Cái đám tang tự đưa giữa phố đông hững hờ mà người tri âm duy nhất lại có mặt khi cỗ xe khuất bóng từ lâu rồi !
Có sự dồn nén thái quá những cặp hòa hợp và đối nghịch trên vuông thơ nhỏ hẹp có 100 từ này . Nhưng là sự thái quá làm nên kiệt tác. Mỗi chúng ta sau phút lặng người, và gần như tránh mặt nhau vì cái cảm giác đồng trách nhiệm nào đó, bỗng bắt đầu giành nhau lên tiếng. Nhưng tất cả như bị hút, bị dạt đi trong cái từ trường do chính sự im lặng của nhân vật. Vâng, âm thanh có trọng lượng nhất mà bài thơ tạo được chính là sự im lặng tuyệt đối của ông đồ. Nó đè nặng lên tim. Nó khuấy động não bộ. Nó tạo trạng thái tinh thần bất ổn cần thiết để đối mặt với bất cứ một vấn đề nghiêm túc nào. Có điều đâu thực sự là vấn đề, là tầng cảm xúc chính của bài thơ ?
Theo Hoài Thanh thì "Ông Đồ" là "lời sám hối của cả bọn thanh niên chúng ta đối với lớp người đang đi về cõi chết", những con người mà một thời họ đã "xúm nhau lại chế giễu họ quê mùa, mạt sát họ hủ lậu". Nhà phê bình đã có một trích dẫn quan trọng từ bức thư của chính Vũ Đình Liên: "Ông chính là di tích đáng thương của một thời tàn", và dựa vào ý này, tác giả "Thi nhân Việt Nam" kết luận: "Bài thơ của người có thể xem là một việc nghĩa cử"
Sẽ là một chuyện thất lễ và dường như vô lý nữa khi nghi ngờ ý kiến của chính tác giả và nhà phê bình uy tín. Nhưng khi ở một đoạn khác, Hoài Thanh gọi đối tượng của nhà thơ bằng cụm từ không úp mở "Những kẻ thân tàn ma dại" đang "đi về cõi chết" thì chúng tôi e rằng giọng tuyên ngôn hùng hồn mà ông bắt buộc phải dùng khi hạ huyệt thơ cũ và tôn xưng vị trí của thơ mới có ảnh hưởng phần nào tới việc bình thơ chăng ? Nếu đọc một bài thơ khác cũng cùng điệu hoài cổ, bài "Lòng ta là một hàng thành quách cổ", chúng ta nhận ra giọng thương tiếc trang trọng hơn là lối thương hại của kẻ thắng cuộc. Và tiếng thở dài băn khoăn ở cuối bài thơ "Ông Đồ" có một chiều sâu hơn thứ tình cảm biết điều của người đang đi dự tang lễ, đang đi làm chuyện nghĩa cử. Khi một cực là Đường Thi với Thôi Hộ, và cực kia là ý thơ của Francois Villon (Làm sao tìm lại được tuyết năm xưa ? Mais où sont les neiges d'antan ?) đã gợi hứng cho "Ông Đồ" như chính tác giả thừa nhận, thì cái sầu thuần một màu tê tái trong cả hai dòng thơ Đông Tây rõ ràng cùng một gam màu với điệu buồn trong những câu thơ của Vũ Đình Liên. Nói khác đi, sự dùng dằng kẻ ở người đi trong cõi nhân tình không thể giản đơn, rành rẽ mới, cũ như những nhà chính luận mong muốn. Nghệ thuật luôn cần cái lung linh mê hoặc dễ len vào hồn người .
Nhưng hoài cổ ở đây không phải là tiếc nuối thứ chữ "rồng bay phượng múa" của ông đồ. Từ ngày ông đồ già không trở lại, xã hội đã mấy lần chứng kiến cảnh thay bậc, đổi ngôi về ngôn ngữ -- bản thân nhà thơ là một người giỏi tiếng Pháp, thứ ngôn ngữ đã thay thế thứ chữ mà ông đồ đã viết trên giấy hồng điều thuở nào -- nhưng không thấy sáng tác nào về "Ông đồ" Tây hay "Ông đồ" Nga ... xuất hiện. Chưa nói dẫu có, chúng cũng không thể tạo được sự đồng cảm rộng rãi như đã thấy với "Ông đồ".
Sự thực, sự thay đổi từ Hán học qua Tây học có một ý nghĩa đặc biệt của nó. Suốt bao thế kỷ, Hán học gắn với dân tộc, gắn với những giá trị nhân bản của phương Đông. Đấy là thứ chữ ông cha ta đã dùng để trước tác. Nó không những là ngôn ngữ hành chính, thi cử mà còn là ngôn ngữ tâm linh của đền chùa, kinh kệ, văn tế... Tựa như gác chuông, tháp chùa, hình ảnh ông đồ, câu đối\... từ lâu đã thân thuộc với mọi người . Đã đành việc thế chân của Tây học là một tất yếu của thời đại và của hoàn cảnh đất nước ngày đó. Chưa nói cái học từ chương, nệ cổ đã góp phần suy vi sức mạnh của dân tộc. Nhưng một dân tộc tự trọng từng trải qua bao thế kỷ tự chủ và từng dùng chữ Hán như ngôn ngữ chính của một quốc gia độc lập, không thể quên rằng Tây học đã "nhập khẩu" vào đất nước mình như một áp đặt cùng với tàu chiến và đại bác, mà cảnh sụp đổ của cái học cũ luôn gợi lại vết thương vong quốc của mình.
Và có thể vượt qua ý đồ của tác giả và nhà phê bình, bài thơ đã tìm thêm được sự đồng cảm trong tâm thức dao động, phức tạp của cả một dân tộc trong buổi giao thời khi giá trị truyền thống có nguy cơ mai một. Trong lúc cái mới chưa thu phục được nhân tâm, nó đánh vào lòng tự trọng bị xúc phạm và cả tâm lý phù suy, xót thương kẻ khó. Mặt khác, nó còn gợi tâm trạng khắc khoải đi tìm nguồn cội trước một cuộc triển lãm khổng lồ của những cảnh lố lăng, kệch cỡm thường thấy ở các buổi giao thời .
Sự biểu lộ tình cảm với ông đồ già và sự lưu luyến với hình ảnh đã mai một ấy trong lòng bạn đọc suốt hơn nửa thế kỷ qua, hẳn phản ảnh những tâm sự phức tạp, những ưu tư đa dạng hơn chúng ta tưởng.
Cuối thế kỷ 20, con tàu Việt Nam lại đang qua ngã rẽ mới\. Không còn không khí tủi buồn thuở nào\. Đất nước đang lạc quan. Nhưng tình tự về nguồn và việc xác lập lại những giá trị tinh thần đã được thử thách của dân tộc ở mặt nào đó sẽ gặp thách thức. Buổi "giao thời" hôm nay vẫn hứa hẹn những hoạt cảnh lố lăng, lai căng mà hơn một lần chúng ta đã chứng kiến. Sự vồ vập với những giá trị ngoại lai đáng nghi ngại, thái độ "vô tri bất mộ" đối với di sản quý báu của người đi trước, và nói riêng mặt ngôn ngữ, tiếng nói cha ông đang có nguy cơ trở thành một thứ "ngoại ngữ" thất sủng ngay trên quê hương mình.
Và vì vậy, người ta vẫn còn ngậm ngùi, băn khoăn khi đọc "Ông Đồ". Việc rút lui lặng lẽ không đơn từ khiếu nại của ông không chỉ gợi thương tâm, mà tiếp tục mời gọi, khuấy động những vấn đề sâu xa cho xã hội cùng suy ngẫm.
Tôi ngờ rằng đấy chính là tầng cảm xúc của bạn đọc thời nay .
[blue]
[b]Đầy ly cạn , ru đời mộng ảo ,
Cạn ly đầy , tiá»…n kiếp phù du  .....[/b][/blue]
Bánh Ngó





View Profile
Re:Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
December 12, 2003, 03:10 PM
[quote]Đưa người ta không đưa qua sông
Sao có tiếng sóng ở trong lòng ?
[/quote]



BN rất thích bài thÆ¡ này , nhất là hai câu trên .. thank anh ML 
NguyetSau





View Profile
Re:Những Bài Thơ Hay ( Nhiều Tác Giả )
March 30, 2004, 10:18 PM
Ngậm Ngùi ơi, NS cũng thích hai câu thơ ấy trong bài Tống Biệt Hành ...
Nhiều bài thÆ¡ sÆ°u tầm hay quá .. 
".... Đời vẫn cứ phôi pha ...."
Trang:  1  Send the topic Print 
« previous next »