Trang: 1
|
|
|
|
Tu là chuyển nghiệp [Xem 666 lần]
|
|
|
Tu là chuyển nghiệp
October 26, 2007, 04:27 PM
|
|
Khi chÆ°a biết tu, Thân có khi là m là nh có lúc là m dữ, miệng có khi nói lá»i thiện có lúc nói lá»i ác, ý có khi nghÄ© tốt có lúc nghÄ© xấu.
Khi biết tu thì việc là nh nên là m, việc dữ nên tránh. Lá»i thiện thì nói, lá»i ác thì chừa. Äiá»u tốt thì nghÄ©, Ä‘iá»u xấu thì dừng. NgÆ°á»i biết tu thân không là m ác, miệng không nói ác, ý không nghÄ© ác, đó là ngÆ°á»i hiá»n.
Tu chủ yếu không phải ăn chay nhiá»u, váºy mà Pháºt tá» cứ Ä‘ua nhau ăn chay, cho ăn chay nhiá»u là tu, chứ không biết tu là chừa ba nghiệp ác. Nhân gian có câu ca dao để nhạo báng ngÆ°á»i ăn chay mà không hiá»n.
Sân si nghiệp chướng không chừa Bo bo mà giữ tương dưa là m gì?
Tham sân si là nghiệp chÆ°á»›ng của thân miệng và ý thì không chịu chừa bá», mà cứ Ä‘ua nhau ăn chay, rồi cho đó là tu, tu nhÆ° váºy không đúng vá»›i chủ trÆ°Æ¡ng của đạo Pháºt. Tu là thân không là m ác, miệng không nói ác, ý không nghÄ© ác.
Trong gia đình, nếu má»i ngÆ°á»i không biết tu thì cứ cãi và chá»i bá»›i gây phiá»n não cho nhau. Tháºm chà gây cãi không nguôi còn giáºn thì đánh Ä‘áºp, đánh Ä‘áºp không thá»a mãn cÆ¡n giáºn thì tình nghÄ©a không còn, mà tình nghÄ©a đã hết thì ly dị chia tay, gia đình đổ nát.
Nếu má»i ngÆ°á»i biết tu thì ý vừa khởi nghÄ© ác, liá»n biết xấu chế ngá»± không dám nói lá»i nặng, không nói nặng thì đâu có cãi, không cãi thì là m gì có đánh Ä‘áºp, không đánh Ä‘áºp thì đâu có ly dị, gia đình thÆ°á»ng an vui hạnh phúc.
NhÆ° váºy, nếu ngÆ°á»i biết tu thì ý không bao giá» nghÄ© xấu cho ai, tâm không bá»±c bá»™i phiá»n não, lúc nà o cÅ©ng vui vẻ an ổn. Nếu ý không nghÄ© xấu thì miệng thân đâu có nói, là m hung ác khiến cho ngÆ°á»i Ä‘au khổ. Mà không là m khổ ngÆ°á»i thì được ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng mến, ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng mến thì không hại, nếu có chuyện bất trắc thì được ngÆ°á»i giúp đỡ.
Khi đã biết tu thì thân miệng ý lúc nà o cÅ©ng thiện, ba nghiệp mà thiện thì tá»± thân được an vui, trong gia đình trên thuáºn dÆ°á»›i hòa, ngoà i xã há»™i không gây xáo trá»™n sẽ được tráºt tá»± an bình. NhÆ° váºy ngÆ°á»i biết tu, chẳng những chÃnh bản thân mình được lợi Ãch, mà gia đình và xã há»™i cÅ©ng được lợi Ãch. Äó là ngÆ°á»i tu đúng theo lá»i Pháºt dạy.
Nếu chỉ biết ăn chay, tay lần trà ng hạt, má»—i khi có ai xúc phạm đến thì la lối chá»i rủa không thua ai; NgÆ°á»i nhÆ° thế không hiá»n, chÆ°a phải là ngÆ°á»i tu. Do váºy, nên bị kiêu ngạo: "Ngoà i miệng thì nam mô, trong bụng thì chứa má»™t bồ dao găm".
Ngoà i miệng thì niệm Pháºt lâm râm, nhÆ°ng trong tâm thì quá hung dữ. Thế nên, cho ăn chay nhiá»u, niệm Pháºt nhiá»u là tu mà không chịu chuyển thân, miệng, ý cho thiện thì là m trò cÆ°á»i cho thiên hạ. Vì váºy, khi nói lá»i tu, ngÆ°á»i Pháºt tá» phải nhá»› thân miệng ý phải thiện.
Pháºt dạy, tu má»™t giá», là được an vui hạnh phúc má»™t giá», tu má»™t ngà y là được an vui hạnh phúc má»™t ngà y, tu má»™t năm là được an vui hạnh phúc má»™t năm. NhÆ°ng gần đây có má»™t số Pháºt tá» nghÄ© rằng ăn chay, Ä‘i chùa, là m công quả có phÆ°á»›c nên ham Ä‘ua nhau là m.
Và dụ, trong gia đình trung bình ăn chay má»™t tháng bốn ngà y, vì nghe nói ăn chay có phÆ°á»›c nhiá»u được khen, nên ngÆ°á»i vợ tăng thêm sáu ngà y, rồi mÆ°á»i ngà y... chồng con ăn theo không nổi nên có chuyện xà o xáo trong gia đình. Rồi than trách rằng mình muốn tu muốn tiến, mà bị quỉ nó phá nó ngăn không cho tu tiến, NgÆ°á»i nghÄ© nói nhÆ° váºy có tu không? Tu mà ý khởi nghÄ© ác, miệng chá»i chồng con là quỉ. NhÆ° váºy, chÆ°a phải là ngÆ°á»i Pháºt tá» chân chÃnh.
NgÆ°á»i Pháºt tá» chân chÃnh không đặt nặng việc Ä‘i chùa thÆ°á»ng, tụng kinh giá»i, ăn chay nhiá»u, mà phải biết tu ba nghiệp thân khẩu ý cho thiện. Tức là chuyển ba nghiệp ác thà nh ba nghiệp thiện, Ä‘i chùa niệm Pháºt ăn chay là phải nhá»› từng hà nh Ä‘á»™ng, từng lá»i nói, từng ý nghÄ© luôn luôn phải thiện. NhÆ° váºy, có lúc nà o là không tu. Chẳng hạn thân cuốc cá», xÆ°a thấy rắn thì lấy cuốc Ä‘áºp chết, nay thấy rắn tránh không Ä‘áºp, đó là chuyển nghiệp thân ác thà nh thiện. XÆ°a khi tiếp xúc vá»›i bạn bè há» nói lá»i hung dữ là m mình tức giáºn bèn nói nặng lá»i cho bõ ghét, nhÆ°ng nay nhá»› mình là ngÆ°á»i tu không được lá»›n tiếng gây cãi nên im lặng mà nhẫn nhịn. Äó là chuyển nghiệp khẩu ác thà nh thiện.
Lúc ngồi má»™t mình vừa khởi nghÄ© xấu vá» ngÆ°á»i liá»n hổ thẹn dừng không nghÄ© nữa. Äó là chuyển nghiệp ý ác thà nh thiện. Tu nhÆ° váºy, đâu có đợi vô chùa tụng kinh lạy Pháºt má»›i tu, mà giá» nà o ở đâu tu cÅ©ng được, thế má»›i đúng ý nghÄ©a tu của đạo Pháºt. Nếu hiểu và tu nhÆ° váºy, thì lo gì mai kia không được vá» cõi Pháºt. Trong kinh có câu:
"Tam nghiệp hằng thanh tịnh Äồng Pháºt vãng Tây phÆ°Æ¡ng"
Ba nghiệp mà hằng trong sạch thì đồng vá»›i Pháºt vá» cõi Pháºt. Nếu không bá» ba nghiệp ác mà cố niệm Pháºt nhiá»u câu Pháºt A-Di-Dà rÆ°á»›c vá» Cá»±c Lạc, cÅ©ng không được rÆ°á»›c vá», vì ba nghiệp còn ác thì vỠđó cứ gây cãi đánh Ä‘áºp hoà i biến cõi Cá»±c Lạc thà nh cõi Ta Bà khổ hay sao ?
Váºy, tu cốt là chuyển ba nghiệp ác thà nh ba nghiệp thiện là bÆ°á»›c đầu, tụng kinh niệm Pháºt là bÆ°á»›c kế tiếp. BÆ°á»›c đầu là ná»n tảng mà không thá»±c hiện trÆ°á»›c, lại Ä‘i bÆ°á»›c thứ hai, giống nhÆ° cất nhà lầu mà không xây ná»n móng, quyết định cái nhà sẽ đổ không thà nh.
Lại cÅ©ng có nhiá»u Pháºt tá» Ä‘i chùa lâu năm, ăn chay, niệm Pháºt, Nếu con cháu có là m gì pháºt ý thì mắng chá»i không tiếc lá»i, khiến cho con cháu buồn không thÆ°Æ¡ng mến. Rồi viện cá»› là chỉ hiá»n vá»›i ngÆ°á»i ngoà i thôi, đối vá»›i con cháu trong nhà phải khó phải dữ nó má»›i sợ. NgÆ°á»i Pháºt tá» nói váºy là không đúng. Tu là phải hiá»n, hiá»n vá»›i tất cả má»i ngÆ°á»i, từ trong nhà cho đến ngoà i xã há»™i. Giả sá» con cháu có là m báºy, là m sai, thì nên ôn tồn nhá» nhẹ khuyên dạy con cháu. Äừng nên chá»i bá»›i la rầy, vì lúc nóng giáºn không kiểm soát được ý nghÄ© lá»i nói, sẽ nói báºy, mà nói báºy thì mất uy tÃn vá»›i con cháu.
Kinh Pháºt và dụ má»™t Trưởng giả có tất cả bốn bà vợ. NgÆ°á»i thứ nhất rất trung thà nh vá»›i ông, thế mà suốt ngà y ông không nghÄ© tá»›i. NgÆ°á»i vợ thứ hai được ông lÆ°u ý chút Ãt. NgÆ°á»i vợ thứ ba được ông nhắc nhở liá»n miệng. NgÆ°á»i vợ thứ tÆ° thì ông ở đâu bà có mặt ở nÆ¡i đó, Không rá»i má»™t gang tấc. Má»™t hôm ông Ä‘au nặng sắp chết, há»i cả bốn ngÆ°á»i vợ:
- Tôi sắp chết, trong bốn bà có ai nguyện chết theo tôi không ?
Vợ thứ tư lên tiếng trước:
- Bình thÆ°á»ng ông ở đâu thì có mặt tôi ở đó, bây giỠông chết tôi xin Ä‘Æ°a ông tá»›i cá»a.
Vợ thứ ba lên tiếng tiếp:
- Bình thÆ°á»ng tôi được ông lÆ°u ý nhắc nhở liá»n miệng, bây giỠông chết tôi xin Ä‘Æ°a ông tá»›i cổng.
Vợ thứ hai nói:
- Bình thÆ°á»ng tôi cÅ©ng được ông nhắc nhở, bây giỠông chết tôi xin Ä‘Æ°a ông tá»›i má»™.
Vợ thứ nhất nói:
- Bình thÆ°á»ng tuy ông không nghÄ© tá»›i, nhÆ°ng bây giỠông chết, tôi nguyện chết theo ông.
Qúy vị thấy ông Trưởng giả quá bất công và bá»™i bạc, ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng mình, trung thà nh vá»›i mình thì lÆ¡ là không nghÄ© đến, ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng Ãt thì luôn luôn theo dõi không rá»i... ông Trưởng giả bất công bá»™i bạc nà y Pháºt dụ cho má»—i ngÆ°á»i chúng ta.
NgÆ°á»i vợ thứ tÆ° Pháºt dụ cho tiá»n bạc, chúng ta ở nhà , hay Ä‘i đâu Ä‘á»u có tiá»n trong túi không thể thiếu nó. NhÆ°ng khi chúng ta chết thì nó nằm trong tủ hoặc ở nÆ¡i rÆ°Æ¡ng thuá»™c phạm vi trong nhà , vì váºy mà nói Ä‘Æ°a tá»›i cá»a.
NgÆ°á»i vợ thứ ba dụ cho của cải sá»± nghiệp nhà cá»a, nó nằm ở trong phạm vi vòng rà o nhà , nên nói Ä‘Æ°a tá»›i cổng.
NgÆ°á»i vợ thứ hai dụ cho công danh chức tÆ°á»›c khi Ä‘Æ°a quan tà i ngÆ°á»i chết tá»›i huyệt thì Ä‘á»c Ä‘iếu văn kể công trạng rồi má»›i hạ huyệt chôn cất, nên nói Ä‘Æ°a tá»›i má»™.
NgÆ°á»i vợ thứ nhất dụ cho nghiệp là nh hay nghiệp dữ theo mình nhÆ° hình vá»›i bóng, có mình ở đâu thì có nó ở đó không rá»i nhau, nên má»›i tình nguyện chết theo.
Tác Ä‘á»™ng của thân khẩu ý lặp tá»›i lặp lui nhiá»u lần gá»i là nghiệp. NgÆ°á»i dáºy há»c hằng ngà y thì gá»i là nghá» giáo hay nghiệp giáo. NgÆ°á»i cùng là m má»™t việc thì gá»i là bạn đồng nghiệp. Có ngÆ°á»i là có nghiệp. NgÆ°á»i nghiệp không rá»i nhau.
Giả sá» nhÆ° ông thầy giáo Ä‘i Ä‘Æ°á»ng có mang theo má»™t số tiá»n của, bất thần ông bị tai nạn, bao nhiêu tiá»n ông mang theo bị mất hết. NhÆ°ng nghiệp dạy há»c vẫn còn không mất, vá» nhà vẫn đến trÆ°á»ng dạy há»c trò. NhÆ° váºy, tiá»n của và sá»± sản là cái ngoà i mình nên bị mất dá»… dà ng không thể giữ được mãi mãi. Còn nghiệp là cái không ngoà i mình nên chẳng bao giá» mất. Thế mà trong cuá»™c sống hằng ngà y má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u nghÄ© là m sao cho có tiá»n, là m sao cho có của, nếu có tiá»n có của rồi thì muốn có địa vị danh vá»ng. Trong ba thứ đó nghÄ© tá»›i tiá»n nhiá»u nhất, rồi tá»›i của cải danh vá»ng. Khi chết, thì tiá»n của từ giã mình trÆ°á»›c nhất, tức là khi chết nó ở lại chứ không theo mình.
Trong Ä‘á»i nà y không ai là (ngÆ°á»i) không chết, hoặc chết sá»›m hoặc chết muá»™n, khi chết thì không ai Ä‘em được tiá»n của theo, chỉ có nghiệp là nh hay nghiệp dữ theo mà thôi. Thế nên, nếu là ngÆ°á»i Pháºt tá» khôn ngoan sáng suốt, dù có là m ra nhiá»u tiá»n của mà là m ác thì nhất định không là m, vì khi chết không cứu được tá»™i khổ mà phải để lại tất cả, chỉ có má»™t mình mình chịu quả báo khổ Ä‘au. NghÄ© và nói ác mà đem lại lợi lá»™c cho mình thì cÅ©ng không nói.
NhÆ° thế không bị tiá»n tà i sai sá» tạo nghiệp ác. Ngà y nay không gây tạo tá»™i lá»—i, không bị ngÆ°á»i chê trách, mai kia chết Ä‘i cÅ©ng nhẹ nhà ng thảnh thÆ¡i. Ca dao có câu:
Bởi chừng kiếp trước khéo tu Ngà y nay con cái võng dù nghênh ngang
Do kiếp trÆ°á»›c khéo tu nên ngà y nay con cháu má»›i sang trá»ng, Nếu hiện tại không chịu tu thì con cháu vá» sau khổ. Äể thấy chúng ta tu là tạo cho cuá»™c sống hiện tại an vui, ngà y mai lại cà ng an vui tốt đẹp hÆ¡n. Váºy, biết tu là thÆ°á»ng nhá»› tá»›i nghiệp, để tránh nghiệp ác là m nghiệp là nh, hÆ¡n là nhá»› tá»›i tiá»n của váºt chất. Tuy trong cuá»™c sống, chúng ta phải là m ra tiá»n má»›i sống được, nhÆ°ng phải là m cho công bằng lÆ°Æ¡ng thiện, mình an vui, ngÆ°á»i không khổ, hiện tại mình hạnh phúc, mai sau cÅ©ng an là nh. Váºy, tu không phải là mong cầu cái gì cao siêu huyá»n bÃ, mà ngay trong thá»±c tế thÆ°á»ng là m lợi mình lợi ngÆ°á»i má»™t cách cụ thể, không mÆ¡ hồ viá»…n vông.
Äạo Pháºt chủ trÆ°Æ¡ng tu là để giải thoát, song nói giải thoát có vẻ xa vá»i quá! NhÆ°ng nếu thá»±c tế thân chúng ta không là m ác là giải thoát được cái khổ nghiệp ác của thân. Vì nếu cÆ°á»›p của giết ngÆ°á»i thì bị cái khổ đánh Ä‘áºp tù tá»™i, bây giá» không tạo nghiệp ác ấy thì thân được là nh mạnh tá»± do, đó là giải thoát nghiệp ác của thân.
Nếu miệng không nói lá»i hung dữ ác Ä‘á»™c thì giải thoát được nghiệp ác của miệng, ý không nghÄ© ác thì giải thoát được tâm niệm xấu xa buồn ghét ngÆ°á»i khác. Tuy không hoà n toà n giải thoát nhÆ°ng có giải thoát từng phần; tu Ãt thì giải thoát Ãt, tu nhiá»u thì giải thoát nhiá»u, có tu là có bá»›t khổ. Chẳng những bá»›t khổ trong Ä‘á»i nà y mà trong Ä‘á»i sau còn được an vui nữa. Nên ngÆ°á»i biết tu không sợ chết. Vì ai cÅ©ng phải chết, và biết rằng mình không tạo nghiệp ác thÆ°á»ng tạo nghiệp là nh, sau khi chết sẽ an vui chá»› không khổ. Tuy nhiên, đừng vì muốn giải thoát mà liá»u chết sá»›m để được khá»e được sÆ°á»›ng thì không đúng vá»›i tinh thần giải thoát của đạo Pháºt.
Thông thÆ°á»ng thì ngÆ°á»i Ä‘á»i tham sống sợ chết, nên nghe nói chết thì rất sợ. NhÆ°ng ngÆ°á»i biết tu thì ngay cuá»™c sống hiện tại lúc nà o cÅ©ng an vui, khi chết đến thì bình thản không loạn Ä‘á»™ng, nên không muốn chết sá»›m mà cÅ©ng không sợ chết. Vì váºy mà Pháºt tổ má»›i dạy chúng ta tu, tu là nguồn cá»™i hạnh phúc, hết phiá»n não hết khổ Ä‘au.
H.T. ThÃch Thanh Từ
|
« Bổ sung: Oct 26, 2007, 4:27 pm - khanh » |
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp - HT ThÃch Thanh Từ
October 26, 2007, 04:38 PM
|
|
[b]Nghiệp Dẫn Äi Trong Luân Hồi Lục Äạo[/b]
Giáo lý của nhà Pháºt cốt yếu dạy cho con ngÆ°á»i tu để giải thoát luân hồi sanh tá». Tuy nhiên, tùy theo sức huân tu cao thấp mà giải thoát cÅ©ng có nhiá»u từng báºc. Äại lược chúng ta có thể chia là m hai báºc là : Từng phần giải thoát và toà n phần giải thoát.
Từng phần giải thoát là báºc thứ nhứt, tu mà còn luân hồi sanh tá», nhÆ°ng biết chá»n lá»±a phÆ°á»›c là nh để Ä‘i trong Ä‘Æ°á»ng tốt hưởng phÆ°á»›c báo. Những loại chúng sanh Ä‘i trong các Ä‘Æ°á»ng địa ngục, ngạ quỉ, súc sanh, A tu la Ä‘á»u không biết chá»n nghiệp là nh nên Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng ác chịu qủa báo khổ Ä‘au. Và ngay nhÆ° loà i ngÆ°á»i có biết chá»n nghiệp thiện, lại cÅ©ng có ngÆ°á»Ã¬ không biết chá»n nên tạo lắm nghiệp ác, vì váºy mà chịu không biết bao nhiêu thứ khổ Ä‘au.
Thế nên khi còn ở trong lục đạo luân hồi, sau khi bá» thân nà y, muốn cho Ä‘á»i sống cuả thân sau được an vui hạnh phúc thì ngay hiện tại phải biết chá»n lá»±a nghiệp là nh để là m và để tránh ba nghiệp ác, đó là gốc của sá»± tu hà nh.
Nghiệp là động lá»±c dẫn chúng ta Ä‘i trong luân hồi sanh tá», nên rất hệ trá»ng đối vá»›i sá»± tu hà nh. Váºy nghiệp là gì? Nghiệp được dịch từ chữ Phạn Karma nghÄ©a là hà nh Ä‘á»™ng lặp Ä‘i lặp lại nhiá»u lần thà nh thói quen. Thói quen đó gá»i là nghiệp.
Và dụ giáo viên dạy há»c, dạy từ năm nà y qua năm khác, được gá»i là nghá» giáo và những ngÆ°á»i là m cùng nghá» thì gá»i là bạn đồng nghiệp.
Nghiệp là việc là m của chÃnh mình, mình là m chủ và tạo tác thà nh thói quen rồi cÅ©ng chÃnh mình thừa nháºn háºu quả do nó Ä‘Æ°a tá»›i. Kinh Pháºt dạy: "Chúng sanh là m chủ tạo nghiệp và thừa kế cái nghiệp do chÃnh mình đã tạo". Không do ai khác ngoà i mình.
Chúng ta từ thuở sÆ¡ sinh cho tá»›i chÃn mÆ°á»i tuổi đâu có ai mắc bệnh ghiá»n rượu, ghiá»n trầu hay ghiá»n thuốc... Thế mà từ 15, 16 tuổi cho tá»›i già do sá»± táºp tà nh thà nh thói quen, ngÆ°á»i thì ghiá»n rượu, ngÆ°á»i thì ghiá»n thuốc, kẻ thì ghiá»n á phiện...
Äứa trẻ 15, 16 tuổi thấy ngÆ°á»i lá»›n cầm thuốc hút nhả khói phì phà tưởng đó là oai là sang, nên bắt chÆ°á»›c hút, thà nh thói quen rồi ghiá»n thuốc. Lúc má»›i táºp hút thì mình là m chủ, thÃch hút thì hút không thÃch hút thì thôi, nhÆ°ng hút nhiá»u lần dần dần thà nh thói quen, thiếu thuốc thì khó chịu, ngáp, buồn, phải Ä‘i mua vá» hút. Váºy khi đã ghiá»n rồi thì không còn là m chủ nữa mà nó là m chủ ngược lại mình, sai sá» mình là m theo thói quen Æ°a thÃch đó, Váºy, nghiệp là cái chúng ta tá»± tạo, chúng ta là m chủ tạo thà nh thói quen, khi thói quen thuần thục thì nó là m chủ dẩn dắt sai sá» chúng ta.
Nếu ta táºp thói quen là việc thiện thì được dẫn dắt tiếp tục là m việc thiện, nếu chúng ta táºp thói quen là m việc bất thiện thì bị dẫn dắt tiếp tục là m việc bất thiện. Chẳng hạn, ngÆ°á»i má»—i chiá»u Ä‘i chùa, tụng kinh lâu ngà y thà nh thói quen, má»™t hôm tá»›i giá» tụng kinh không Ä‘i cảm thấy thiếu, thấy buồn, có má»™t Ä‘á»™ng lá»±c thôi thúc bắt phải Ä‘i chùa tụng kinh.
Còn ngÆ°á»i khác, má»—i chiá»u Ä‘i quán uống rượu, lâu ngà y thà nh thói quen nên ghiá»n, tá»›i cữ Ä‘i uống rượu, không Ä‘i thì cảm thấy bức rức khó chịu, ngáp dà i, có má»™t ma lá»±c thôi thúc sai khiến tá»›i quán rượu để uống rượu. NgÆ°á»i Ä‘i chùa tụng kinh táºp thà nh thói quen đó là nghiệp thiện, Ä‘Æ°a tá»›i sá»± an vui lợi Ãch cho bản thân mình. NgÆ°á»i Ä‘i quán uống rượu táºp thà nh thói quen là nghiệp ác, Ä‘Æ°a tá»›i nghèo thiếu, bệnh hoạn kém trà tuệ. Váºy, nghiệp phát xuất từ đâu? Nếu thân tạo tác thiện đó là nghiệp thiện cuả thân, thân tạo tác ác đó là nghiệp ác của thân. Miệng nói Ä‘iá»u là nh là nghiệp thiện của miệng, miệng nói lá»i hung dữ là nghiệp ác của miệng. à nghÄ© tốt là nghiệp thiện của ý, ý nghÄ© xấu là nghiệp ác của ý. Äó là nghiệp phát xuất từ thân khẩu ý.
NhÆ° váºy, tạo nghiệp chủ Ä‘á»™ng là mình, nếu muốn luân hồi chá»— tốt cho thân là nh mạnh tốt đẹp được sống an vui hạnh phúc thì hiện tại phải biết tạo nghiệp thiện, nếu ngược lại tạo nghiệp ác thì luân hồi đến cõi xấu, thá» thân xấu sống Ä‘á»i đầy Ä‘au khổ do mình chủ Ä‘á»™ng trá»n vẹn, chá»› không do ai khác, ngay Pháºt trá»i cÅ©ng không dá»± phần trong đó. NhÆ° váºy, chúng ta là chủ chá»n lấy hÆ°á»›ng Ä‘i cho chúng ta mai sau, nếu khôn ngoan đã chá»n cho mình má»™t hÆ°á»›ng Ä‘i tốt đẹp thì cứ theo hÆ°á»›ng đó mà đi, chá»› có thay đổi.
CÅ©ng nhÆ° các há»c sinh sau khi đã chá»n nghá» và tốt nghiệp ra trÆ°á»ng, phải theo cái nghá» mình đã chá»n mà sống, sÆ°á»›ng hay khổ tùy theo cái nghá» của mình chá»n.
Váºy, chúng ta tu là phải là m sao? Có nhiá»u Pháºt tá» than vì bệnh táºt vì nghèo khổ không thể tu. NgÆ°á»i than nhÆ° váºy là chÆ°a biết tu, vì há» tưởng phải Ä‘i chùa nhiá»u, tụng kinh giá»i má»›i là tu. NhÆ° đã nói, tu là chuyển nghiệp ác thà nh nghiệp thiện, mà nghiệp thì phát xuất từ thân, khẩu, ý.
Giả sá» nhÆ° ngÆ°á»i buôn bán, nếu tráo hà ng tháºt ra hà ng giả, hoặc cân Ä‘o thiếu, hoặc bán ngÆ°á»i trả giá không đúng, nổi giáºn la chá»i, đó là thân miệng tạo nghiệp ác, không biết tu.
Nếu buôn bán vá»›i mức lá»i vừa phải, hà ng tháºt nói là hà ng tháºt, hà ng giả nói là hà ng giả, cân Ä‘o đúng, khách trả đúng giá thì vui vẻ bán, khách trả không đúng giá tuy không bán vẫn vui cÆ°á»i không tức giáºn mắng chá»i.
Hoặc Ä‘i Ä‘Æ°á»ng gặp ngÆ°á»i già yếu nhÆ°á»ng lối Ä‘i, nhÆ°á»ng chá»— ngồi, Ä‘Æ°a qua đưòng, Ä‘Æ°a qua cầu, bÆ°ng xách nặng dùm ngÆ°á»i... đó là thân khẩu thiện, biết tu, tu trong công ăn việc là m, tu ngoà i Ä‘Æ°á»ng, tu ngoà i chợ.
Ở trong nhà , đối vá»›i ngÆ°á»i thân cÅ©ng phải giữ thân miệng luôn là nh, là m cha mẹ giữ đúng tÆ° cách của cha mẹ, con cái có lá»—i lầm phải từ tốn răn dạy, hÆ°á»›ng dẫn phù hợp vá»›i đạo lý cho con nên ngÆ°á»i, đó là tu. Nếu á»· quyá»n cha mẹ, khi con là m không vừa ý, tay đánh Ä‘áºp, miệng la hét, chá»i rủa, đó là không biết tu. Pháºn là m con đối vá»›i cha mẹ phải biết thÆ°Æ¡ng kÃnh, chăm lo việc ăn mặc thuốc thang cho cha mẹ, đừng để cha mẹ buồn tủi lúc ruổi già . Nếu cha mẹ có sanh táºt khó khăn thì nên an ủi khuyên lÆ¡n hÆ¡n là há»n trách chế diá»…u. Äó là chuyển nghiệp thân nghiệp khẩu luôn là nh.
VỠý nghiệp có phần vi tế hÆ¡n, vá»›i ngÆ°á»i biết tu cÅ©ng chuyển được nghiệp ác thà nh nghiệp thiện. Nếu Ä‘ang ngồi chÆ¡i hay Ä‘i, hoặc là m việc, khởi nghÄ© buồn giáºn ngÆ°á»i, biết đó là ác ý liá»n dừng không nghÄ©, mà khởi nghÄ© thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nghèo khó, quý kÃnh báºc hiá»n đức, tìm cách giúp đỡ ngÆ°á»i khốn khổ... Äó là chuyển nghiệp ý ác thà nh ý thiện.
Nếu cho rằng Ä‘i chùa hay tụng kinh má»›i là tu, thì tu quá Ãt. Rồi bệnh nà o táºt ấy vẫn còn nguyên, tham sân si Ãch ká»· vẫn không chừa, tu nhÆ° thế hiện tại tá»± mình không lợi Ãch và cÅ©ng không Ä‘em được an hòa cho má»i ngÆ°á»i chung quanh, mai sau bị nghiệp lôi và o Ä‘Æ°á»ng ác là địa ngục ngạ quỉ súc sanh.
Thế nên Pháºt dạy trong tất cả ngà y giá» của má»i sinh hoạt Ä‘á»u phải tu má»›i chuyển được ba nghiệp trá»n là nh. Ba nghiệp là nh rồi, ngay Ä‘á»i hiện tại tá»± mình không phiá»n não, lúc nà o cÅ©ng nhẹ nhà ng an vui. Trong gia đình má»i ngÆ°á»i không thắc mắc rà y rà , trên thuáºn dÆ°á»›i hòa, đầm ấm hạnh phúc. Ngoà i xã há»™i được an bình không loạn ly. Tu nhÆ° thế má»›i tháºt là tu. Äừng vì muốn được Ä‘i chùa thÆ°á»ng xuyên, muốn được tụng kinh nhiá»u mà phế bá» cả việc nhà , thân miệng ý không chuyển cho là nh, vá» nhà thì thắc mắc, gây cãi hết ngÆ°á»i nà y tá»›i ngÆ°á»i ná» là m cho gia đình xà o xáo. Äối vá»›i ngÆ°á»i ngoà i xã há»™i thì không nhịn má»™t lá»i không nhượng má»™t bÆ°á»›c. Äi chùa tụng kinh nhÆ° thế là chÆ°a tháºt tu.
Có má»™t bà cụ Nháºt Bổn lần chuá»—i niệm Pháºt rất giá»i. Khi lần chuá»—i niệm Pháºt thì rất chăm chỉ, nhÆ°ng khi dừng niệm Pháºt thì rầy rà con cháu inh á»i. Con trai bà thấy bà tu nhÆ° thế nên buồn và nói:
- Má à , má tu má cứ lo niệm Pháºt Ä‘i, sao má cứ rầy rà hoà i khiến xao lãng là m sao Pháºt chứng cho má?
Bà nói:
- Khi nà o tao niệm Pháºt thì Pháºt thông cảm cho tao, còn khi nà o tao rầy tụi bây thì tụi bây biết cho tao.
Bà chia là m hai phần, phần niệm Pháºt thì tu vá»›i Pháºt, phần rầy la thì dà nh cho con cháu! NgÆ°á»i tháºt tu là vừa tu vá»›i Pháºt cÅ©ng vừa tu vá»›i thế gian, tu nhÆ° thế má»›i trá»n vẹn.
Có ngÆ°á»i ngoại đạo đến há»i Pháºt:
- ThÆ°a ngà i Cồ Äà m (há» Gautama, tên Siddhartha dòng Shakya, của Äức Pháºt ThÃch-Ca), cái gì định đặt cho con ngÆ°á»i, sinh ra kẻ thì nghèo nà n khổ sở, ngÆ°á»i thì già u sang sung sÆ°á»›ng, kẻ thì sống lâu, ngÆ°á»i thì chết yểu, kẻ thì yếu Ä‘au, ngÆ°á»i thì khá»e mạnh, kẻ thì ngu dốt ngÆ°á»i thì thông minh?
Pháºt trả lá»i:
- Tất cả sá»± sai biệt giữa con ngÆ°á»i và con ngÆ°á»i là do nghiệp mà hỠđã tạo định đặt ra, nên có ngÆ°á»i Æ°u kẻ liệt.
- Do tạo nghiệp gì khiến cho con ngÆ°á»i sống lâu và do tạo nghiệp gì khiến cho ngÆ°á»i chết yểu?
- NgÆ°á»i không tạo nghiệp sát hại chúng sanh thì được thá» mạng lâu dà i. NgÆ°á»i tạo nghiệp sát, Ä‘oản mạng sống của chúng sanh nên thá» mạng yểu.
- Do tạo nghiệp gì thân ngÆ°á»i được khoẻ mạnh và do tạo nghiệp gì mà thân hay yếu Ä‘au bệnh táºt?
- Do nghiệp ác là m cho ngÆ°á»i Ä‘au khổ nên thá» thân hay bệnh táºt Ä‘au yếu. Và do nghiệp là nh an ủi giúp đỡ ngÆ°á»i qua những tai nạn khốn khó nên được thá» thân khá»e mạnh vui tÆ°Æ¡i.
- Do tạo nghiệp gì mà sinh thân trong gia đình già u sang sung sướng và do tạo nghiệp gì mà sinh thân trong gia đình nghèo khó khốn khổ?
- Do Ä‘á»i trÆ°á»›c biết là m là nh, biết bố thà cúng dÆ°á»ng, biết giúp đỡ ngÆ°á»i nghèo khó bệnh táºt, nên Ä‘á»i nà y được sinh ra trong cảnh già u sang sung sÆ°á»›ng. NgÆ°á»i ở Ä‘á»i trÆ°á»›c không biết bố thà cúng dÆ°á»ng, không biết giúp đỡ ngÆ°á»i nghèo khó, lại còn tham lam rút riả của ngÆ°á»i nên Ä‘á»i nà y sanh thân trong cảnh ngèo đói thiếu thốn.
- Do nghiệp gì ngÆ°á»i sanh ra được thông minh sáng suốt và do nghiệp gì ngÆ°á»i sanh ra lại ngu dốt tối tăm?
- NgÆ°á»i Ä‘á»i trÆ°á»›c do siêng năng há»c há»i tìm hiểu chân lý, Æ°a thÃch giúp ngÆ°á»i được há»c há»i hiểu biết nên Ä‘á»i nà y được thông minh. NgÆ°á»i ở Ä‘á»i trÆ°á»›c do lÆ°á»i biếng há»c, không chịu tìn hiểu chân lý, cản ngăn sá»± há»c há»i của ngÆ°á»i nên Ä‘á»i nà y bị tối tăm mê má».
Váºy, tất cả quả tốt hay xấu mà chúng ta Ä‘ang thá» hiện nay, gốc là từ cái nhân chúng ta gây thuở trÆ°á»›c, chứ không phải bá»—ng dÆ°ng mà có, khi đã biết nhÆ° thế, chúng ta muốn ngà y mai được tốt đẹp an vui hay bị Ä‘au khổ, thì ngay bây giá» chúng ta phải chuẩn bị.
Nếu chuẩn bị bằng nghiệp là nh thì sẽ được đến cõi là nh và được an vui hạnh phúc, nếu chuẩn bị bằng nghiệp ác thì sẽ Ä‘i và o Ä‘Æ°á»ng dữ và bị khổ Ä‘au.
Có ngÆ°á»i nêu nghi vấn: Hiện tại thân nà y hà nh Ä‘á»™ng tạo nghiệp thiện hay ác, mai kia thân hoại rồi hà nh Ä‘á»™ng cÅ©ng mất, váºy nghiệp còn hay mất? Äa số ngÆ°á»i không tin nhân qủa, há» nghÄ© rằng sau khi thân hoại hà nh Ä‘á»™ng cÅ©ng không còn thì nghiệp cÅ©ng mất.
Trong kinh Pháºt thÆ°á»ng nói nghiệp theo mình nhÆ° bóng vá»›i hình váºy. Äá»i quá khứ, Ä‘á»i hiện tại, Ä‘á»i vị lai có sá»± liên hệ tuá theo nghiệp của má»—i ngÆ°á»i,
Và dụ có hai ngÆ°á»i khách qua sông, má»™t ngÆ°á»i chuyên nghá» giáo, má»™t ngÆ°á»i chuyên nghá» thÆ°Æ¡ng mãi. Khi Ä‘i Ä‘Æ°á»ng ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng mãi Ä‘em theo nhiá»u và ng bạc của cải, nhà giáo chỉ mang theo má»™t cặp sách vở và chút Ãt tiá»n lá»™ phÃ, thuyá»n qua giữa sông bất thần gặp sóng là m chìm. Khi thuyá»n chìm, mạnh ai nấy lo lá»™i và o bỠđể thoát chết, lên đến bá» thì tất cả của cải tiá»n bạc của nhà thÆ°Æ¡ng mãi không còn, cặp giấy tá» tiá»n lá»™ phà của nhà giáo cÅ©ng mất. Cả hai Ä‘á»u trắng tay, nhÆ°ng kiến thức giáo dục của nhà giáo không mất, kiến thức mua bán của nhà thÆ°Æ¡ng mãi cÅ©ng không mất. Kiến thức là cái chuyên môn, sở trÆ°á»ng của con ngÆ°á»i không mất tức là nghá» nghiệp không mất.
NhÆ° váºy, để thấy, qua những cuá»™c biến đổi tất cả những cái có hình tÆ°á»›ng ngoà i mình thì mất, nên khi thân nà y có hoại Ä‘i, nghiệp thức không ngoà i mình nên không mất. Của cải tà i sản thế gian, chúng ta tạo sắm nhiá»u thế mấy, khi chết rồi tất cả Ä‘á»u phải để lại không Ä‘em theo được má»™t món nà o, chỉ có mang theo nghiệp mà thôi. Äó là má»™t lẽ tháºt. Thế mà , có nhiá»u ngÆ°á»i không hiểu không tin, rồi mê tÃn dán nhà lầu xe hÆ¡i, mua gấy tiá»n và ng bạc đốt để Ä‘em theo cho cha mẹ chồng con chết xà i.
Có ngÆ°á»i vá»™i há»i:
- Con cháu vì thÆ°Æ¡ng cha mẹ, sau khi cha mẹ chết há» dán nhà , xe, mua giấy tiá»n và ng tháºt nhiá»u Ä‘em đốt và cầu nguyện cho cha mẹ được hưởng. NhÆ° váºy, cha mẹ có được hưởng không?
- Nếu con cháu đốt giấy tiá»n và ng bạc rồi cầu nguyện cho cha mẹ lãnh, tôi e rằng ở tù chá»› chẳng được hưởng. Tại sao? Vì mang bạc giả xuống diêm vÆ°Æ¡ng xà i là bất hợp pháp. Nếu đốt nhà lầu xe hÆ¡i giấy, cầu cho thân nhân mình lãnh vỠở và đi, tôi cho rằng nếu ai là m nhÆ° váºy là hại thân nhân của mình. Vì nếu há» nháºn được thì há» có nhà lầu để ở, có xe hÆ¡i để Ä‘i, có tiá»n bạc để xà i, đủ tiện nghi quá thì há» sẽ ở mãi cõi âm, không Ä‘i đầu thai. Äó là trÆ°á»ng hợp thân nhân của mình trong sanh tiá»n có chút phÆ°á»›c là nh.
Còn nếu là kẻ có tá»™i thì chết Ä‘á»a địa ngục bị giam nhốt hà nh hạ là m sao mà nháºn lãnh tiá»n bạc nhà xe để xà i? Äó là chÆ°a nói đến nhà xe tiá»n bạc bị đốt thà nh tro thì dùng là m sao được? Tháºt là vô lý!
NhÆ° váºy, để thấy chÃnh nghiệp là nh hay dữ mà mình tạo ra nó dẫn mình Ä‘i thá» thân trong cảnh giá»›i sÆ°á»›ng hay khổ. Tất cả việc là m bên ngoà i của ngÆ°á»i thân vì thÆ°Æ¡ng muốn giúp mình khó mà giúp được, mình là m mình phải chịu, ngÆ°á»i khác không thể thế được.
Lại có ngÆ°á»i nêu câu há»i:
- Tại sao có nhiá»u ngÆ°á»i là m ác mà há» sống phây phây? Có nhiá»u ngÆ°á»i rất hiá»n là nh, là m phÆ°á»›c là m nghÄ©a mà lại gặp nhiá»u hoạn nạn. NhÆ° váºy là luáºt nhân qủa bất công sao? Lại có nhiá»u ngÆ°á»i không là m ác vừa là m ác thá» qủa báo liá»n, hoặc vừa là m thiện thì thá» qủa báo là nh liá»n. NhÆ° váºy là sao?
Trong kinh Pháºt có dạy: Nếu tạo nghiệp thiện được phÆ°á»›c báo là nh, tạo nghiệp ác bị qủa báo khổ thì Pháºt chấp nháºn.
Nếu nói rằng là m nghiệp thiện sau khi chết sẽ sanh vá» cõi Trá»i, là m nghiệp ác sau khi chết sẽ Ä‘á»a xuống địa ngục liá»n, Ä‘iá»u đó Pháºt không chấp nháºn. Tại sao nói là m ác chịu chịu qủa báo ác, là m thiện được qủa báo thiện, thì Pháºt chấp nháºn, mà nói tạo nghiệp ác sau khi chết Ä‘á»a địa ngục, là m là nh sau khi chết vá» cõi Trá»i thì Pháºt không chấp nháºn? Vá» thuyết nghiệp Pháºt có nói cáºn tá» nghiệp và tÃch luỹ nghiệp. TÃch lÅ©y nghiệp chứa nhóm nhiá»u kiếp đến giá».
Cáºn tá» nghiệp là nghiệp má»›i tạo tác lúc sắp chết. Cáºn tá» nghiệp và tÃch lÅ©y nghiệp có ảnh hưởng chi phối nhau mà quyết định Ä‘Æ°a ngÆ°á»i chết đến cõi là nh hay cõi dữ.
Và dụ có ngÆ°á»i tÃch lÅ©y nghiệp là nh từ xÆ°a đến nay, bất thần há» mê muá»™i có ngÆ°á»i xúi dục há» là m Ä‘iá»u ác; là m Ä‘iá»u ác nà y đáng lý phải Ä‘á»a địa ngục, nhÆ°ng vì tÃch lÅ©y nghiệp là nh há» còn nhiá»u nên chÆ°a Ä‘á»a địa ngục liá»n.
Lại cÅ©ng có ngÆ°á»i là m nhiá»u Ä‘iá»u ác, đáng lý phải Ä‘á»a địa ngục, nhÆ°ng gần chết há» là m là nh, tâm há» luôn nghÄ© tưởng đến Ä‘iá»u là nh. nên không Ä‘á»a địa ngục. Thế nên nói là m ác khi chết nhất định Ä‘á»a địa ngục, là m thiện lên thiên Ä‘Ã ng, thì không đúng hẳn. Vì tuy há» có là m ác nhÆ°ng lúc gần chết cáºn tá» nghiệp thiện há» quá mạnh có thể Ä‘Æ°a hỠđến cõi thiện.
Còn ngÆ°á»i tuy là m nhiá»u Ä‘iá»u thiện, nhÆ°ng khi gần chết há» nổi sân quá hung dữ, lúc đó cáºn tá» nghiệp ác có thể Ä‘Æ°a hỠđến các Ä‘Æ°á»ng xấu, Thế nên không phải chỉ tu khi sắp chết, hoặc chỉ tu ở giai Ä‘oạn thân còn mạnh khá»e mà phải luôn luôn giữ thân, khẩu, ý là nh, từ lúc còn trẻ trung mạnh khá»e cho đến chung cuá»™c của kiếp ngÆ°á»i.
XÆ°a có Maha Nam con của Cam Lá»™ Phạm VÆ°Æ¡ng em nhà chú của đức Pháºt. Maha Nam tu cÆ° sÄ© giữ năm giá»›i, tu tháºp thiện, thá» bát quan trai... Má»™t hôm há»i Pháºt rằng:
- Bạch Thế Tôn, bình thÆ°á»ng con tu giữ năm giá»›i, thá» bát quan trai, tu tháºp thiện, giả sá» con chết bất đắc ká tá» bởi má»™t tai nạn xảy ra, sau khi chết con sẽ Ä‘i vỠđâu?
Pháºt trả lá»i bằng má»™t và dụ:
- Có má»™t cây má»c từ đất lên, thân và cà nh cây nghiêng vá» má»™t bên. Váºy khi cÆ°a, thân ngã vá» bên nà o?
Maha Nam đáp:
- Cây ngã vá» phÃa mà nó Ä‘ang nghiêng.
Pháºt dạy tiếp:
- CÅ©ng váºy, bình thÆ°á»ng ông hay là m Ä‘iá»u là nh, khi chết tuy bị khủng hoảng, nhÆ°ng nghiệp thiện tÃch lÅ©y nhiá»u sẽ hÆ°á»›ng ông đến chá»— là nh, không sao, đừng sợ.
Váºy, chủ yếu của việc tu hà nh, chẳng những tạo nghiệp là nh trong lúc còn mạnh khá»e mà lúc gần chết tâm niệm cÅ©ng phải là nh thì má»›i bảo đảm Ä‘i đến cõi là nh. Và bình thÆ°á»ng tạo nghiệp là nh mà lúc gần chết tạo nghiệp dữ thì chÆ°a bảo đảm Ä‘i đến cõi là nh. Và bình thÆ°á»ng nếu lỡ là m ác, lúc gần chết tâm niệm là nh thì cÅ©ng chuyển được phần nà o nghiệp dữ, vì nghiệp không cố định.
Nhắc lại câu chuyện Lý Bạch Ä‘á»i ÄÆ°á»ng ở Trung Hoa. Ông là má»™t nhà thÆ¡ nổi tiếng nghe danh Thiá»n SÆ° Ô Sà o là má»™t cao tăng đắc đạo má»›i tìm tá»›i tham vấn. Tá»›i nÆ¡i thấy Thiá»n SÆ° Ô Sà o ngồi trên cháng ba của má»™t cây cổ thụ. Chá»— ngà i ở giống nhÆ° má»™t ổ quạ nên ngÆ°á»i Ä‘á»i gá»i Ngà i là Thiá»n SÆ° Ô Sà o. Ông đứng dÆ°á»›i đất nhìn lên há»i:
- Bạch Hòa Thượng, Xin Hòa Thượng dạy cho tôi má»™t phÆ°Æ¡ng pháp tu ngắn và gá»n để tôi có thể tu được.
Thiá»n SÆ° Ô Sà o ở trên nói xuống:
ChÆ° ác mạc tác Chúng thiện phụng hà nh Tá»± tịnh ká ý Thị chÆ° Pháºt giáo Ông hãy vá» tu Ä‘i! Lý Bạch nghe qua, cÆ°á»i và nói:
- Hòa Thượng nói bà i kệ đó con nÃt tám tuổi cÅ©ng thuá»™c, váºy Hòa Thượng Ä‘em dạy tôi để là m gì?
Thiá»n SÆ° Ô Sà o nói:
- Phải, con nÃt tám tuổi cÅ©ng thuá»™c nhÆ°ng ông già tám mÆ°Æ¡i tuổi là m cÅ©ng chÆ°a xong.
"Chư ác mạc tác" là tất cả nghiệp ác chớ có là m.
"Chúng thiện phụng hà nh" là vâng là m tất cả các nghiệp là nh.
"Tự tịnh ká ý" là khéo lóng lặng tâm cho thanh tịnh.
"Thị chÆ° Pháºt giáo" đó là lá»i dạy của chÆ° Pháºt.
Tu cốt là bá» nghiệp ác của thân khẩu ý và chuyển thà nh nghiệp là nh. Bà i kệ trên vừa nghe qua là dá»… nhá»› và dÆ°á»ng nhÆ° thấy dá»… là m. Song, Ä‘i và o kinh nghiệm tu hà nh thì không Ä‘Æ¡n giản và dá»… dà ng vì tình thức mênh mang, chủng tá» táºp khà sâu dà y, vừa bỠđược thói xấu nà y để phát huy Ä‘iá»u tốt ná», thì lại có dÆ° táºp dở khác Ä‘ang ngủ ngầm há»™i đủ duyên nó trổi dáºy lại phải Ä‘iá»u phục nữa, và cứ thế là m mãi cho đến chung cuá»™c của kiếp ngÆ°á»i, có khi chÆ°a xong, tâm vẫn còn lao xao lá»™n xá»™n. Thế nên ngÆ°á»i biết hÆ°á»›ng thiện luôn luôn phải xoay lại mình để lo tu táºp, ở trong má»i hoà n cảnh, trong má»i trÆ°á»ng hợp, ngÆ°á»i rá»—i rảnh hay báºn rá»™n, già u sang hay nghèo hèn ai cÅ©ng tu được. Äiá»u tiên quyết là dừng nghiệp ác, rồi tuá theo hoà n cảnh: ngÆ°á»i nghèo thì ra công sức giúp đỡ, kẻ già u thì ra tiá»n của bố thÃ. Ai ai cÅ©ng biết tu thì tá»± mình được an vui, gia đình được hạnh phúc, xã há»™i được an bình. Tu chÃnh là ná»n tảng vững chắc để xây dá»±ng cuá»™c Ä‘á»i hiện tại được tÆ°Æ¡i đẹp và tạo cÆ¡ há»™i cho Ä‘á»i sau cà ng được an vui sáng suốt hÆ¡n.
Váºy quà Pháºt tá» cố gắng tránh tất cả các Ä‘iá»u ác, là m tất cả các nghiệp là nh. Là m đó là là m cho chÃnh mình chá»› không phải là m cho ai khác. Äạo Pháºt được coi là đạo cứu khổ ban vui, mà cứu khổ ban vui là chỉ cho má»i ngÆ°á»i con Ä‘Æ°á»ng nà o Ä‘i đến khổ Ä‘au và con Ä‘Æ°á»ng nà o Ä‘i đến an lạc. Khi biết con Ä‘Æ°á»ng Ä‘Æ°a tá»›i an lạc thì cố gắng Ä‘i, đó là đạo Pháºt cứu khổ ban vui cho quý vị. Còn nếu quý vị biết con Ä‘Æ°á»ng thiện Ä‘Æ°a tá»›i an lạc, con Ä‘Æ°á»ng ác Ä‘Æ°a tá»›i khổ Ä‘au mà cứ Ä‘i con Ä‘Æ°á»ng Ä‘au khổ thì đó là tại quý vị không biết chá»n Ä‘Æ°á»ng Ä‘i, khổ là do mình chá»› không do ai khác. Vì Pháºt đã vạch lối chỉ Ä‘Æ°á»ng rất rõ rà ng, nếu chá»n và thá»±c hà nh đúng lá»i Pháºt dạy thì được an vui, lợi Ãch, ngược lại thì khổ Ä‘au. Äó là then chốt mà quý vị phải biết rõ và nắm vững để tu hà nh.
|
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
October 28, 2007, 08:51 AM
|
|
[color=Purple]Thanks chị [/color]
|
Trên Ä‘á»i nà y có rất nhiá»u thứ không cần thiết phải biểu hiện bằng lá»i nói, nhÆ°ng nó lại khắc sâu mãi mãi không phai nhòa trong ký ức má»—i ngÆ°á»i, nó trở thà nh má»™t dấu vết vÄ©nh hằng của cuá»™c sống
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
October 30, 2007, 10:25 PM
|
|
NN
|
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
October 30, 2007, 11:31 PM
|
|
[b]Bồ Tát Sợ Nhân, Chúng Sanh Sợ Quả [/b]
Nhiá»u Pháºt tá» Ä‘i chùa quy y đã lâu, biết tụng kinh niệm Pháºt, thế mà đối vá»›i lý nhân quả chÆ°a đủ lòng tin. Nếu chÆ°a đủ lòng tin nhân quả thì giáo lý Pháºt coi nhÆ° chÆ°a hiểu gì cả, vì lý nhân quả là ná»n tảng của Pháºt pháp. Tin lý nhân quả là điá»u thiết yếu nhÆ°ng không phải tin suông, tin mù quáng mà là má»™t sá»± kiện thá»±c tế, cụ thể ngay trong cuá»™c sống, rất sáng tá», không mÆ¡ hồ huyá»n hoặc.
Thế nà o là "Bồ Tát sợ nhân, chúng sanh sợ quả"?
Bồ Tát nguyên chữ Phạn là Bodhisattva, dịch âm là Bồ Äá» Tát Äá»a, dịch nghÄ©a là hữu tình giác. Tức là má»™t chúng sanh đã giác ngá»™ và đang giúp cho những chúng sanh khác cÅ©ng được giác ngá»™ nhÆ° mình, thì gá»i là Bồ Tát. NhỠđã giác ngá»™ thấu suốt được lý nhân quả trong ba Ä‘á»i, nên chỉ sợ nhân mà không sợ quả. Chúng sanh là loại hữu tình có sinh có tá» còn vô minh nên Ä‘i mãi trong vòng luân hồi. Vì chÆ°a giác ngá»™, còn mê má» không thông lý nhân quả nên chỉ sợ quả mà không sợ nhân. Váºy kiểm lại trong chúng ta, ai là ngÆ°á»i biết sợ nhân xấu đó là ngÆ°á»i giác, là Bồ Tát, ai sợ quả xấu là kẻ mê, là chúng sanh. Bồ Tát hay chúng sanh là tá»± chúng ta có thấy biết đúng sá»± tháºt hay không, chá»› không phải Bồ Tát cỡi hạc hay cỡi sÆ° tá» Ä‘i trên hÆ° không để cho ngÆ°á»i ngưỡng vá»ng lá»… bái. Nếu giác, thấy đúng lẽ tháºt, nháºn biết má»™t cách chÃnh xác nhân nà o Ä‘Æ°a đến quả khổ, nhân nà o Ä‘Æ°a đến quả an lạc. Do biết rõ, nên thấy nhân nà o Ä‘Æ°a đến quả khổ quyết định không là m, vì tạo nhân rồi thì không tránh được quả, đó là Bồ Tát sợ nhân. Ngược lại, cái nhân Ä‘Æ°a đến quả khổ nếu chúng ta không biết để tránh, mà chỉ thấy quả khổ đến lo sợ tránh né, đó là chúng sanh sợ quả. Và dụ ngÆ°á»i có táºt nóng giáºn, má»—i khi có ngÆ°á»i trong nhà hay hà ng xóm nói hoặc là m Ä‘iá»u gì trái ý liá»n la lối đánh Ä‘áºp. Nếu chá»i bá»›i hay đánh Ä‘áºp vợ con trong nhà bị thÆ°Æ¡ng tÃch thì tốn tiá»n thuốc thang chữa trị, bị xóm giá»ng cÆ°á»i chê là đồ bất nghÄ©a bất nhân, khiến tâm ray rứt hối háºn.
Nếu đánh Ä‘áºp ngÆ°á»i ngoà i xã há»™i có thÆ°Æ¡ng tÃch thì bị ngÆ°á»i đánh lại hay bị bắt bá»› giam cầm. Khi đánh chá»i thì không sợ, đến khi thấy vợ con Ä‘au bịnh hoặc bị ngÆ°á»i đánh lại, hay bị tù tá»™i thì lo sợ. Äó là ngÆ°á»i mê hay tỉnh? Vì mê không biết nhân xấu ác sẽ Ä‘Æ°a đến quả khổ, nên cứ là m rồi thá» quả khổ chừng đó má»›i sợ.
NgÆ°á»i có lòng tham, thấy của ngÆ°á»i dá»… lấy, liá»n lấy Ä‘em vá» là m của mình, khi lén lấy của ngÆ°á»i thì không sợ mà chỉ thÃch thú là mình được của. Äể khi chủ nhà hay mất của, báo nhà chức trách truy tìm lùng bắt kẻ trá»™m thì lo sợ. Äó là ngÆ°á»i mê, vì mê nên không biết tạo nhân xấu phải chịu quả khổ, cứ là m để rồi quả khổ đến thì hoảng kinh lo sợ.
Có nhiá»u thiếu niên 14, 15 tuổi thấy ngÆ°á»i lá»›n hút thuốc nhả khói phì phà có vẻ oai vệ thÆ° nhà n nên táºp hút, hút má»™t thá»i gian thì ghiá»n. Khi ghiá»n, nếu có thuốc hút thì tạm ổn, hôm nà o không tiá»n mua thuốc thì ngáp dà i chảy nÆ°á»›c dãi thèm thuồng, chịu không nổi, tá»›i ngÆ°á»i nà y, ngÆ°á»i kia năn nỉ mượn tiá»n mua thuốc hút, tháºt là khổ sở. Äó là cái quả chặng thứ nhất. Äến quả chặng thứ hai là hút tá»›i lá»›i tá»›i già thì bị nám phổi, ung thÆ° phổi, bịnh trầm kha, khốn khổ vô cùng. Lúc hút thuốc hồn lâng lâng quyện theo khói theo mây thì không sợ. Äến khi cÆ¡n ghiá»n hà nh hạ không tiá»n mua thuốc, bịnh hoạn bứt ngặt không tiá»n uống thuốc, không thuốc để Ä‘iá»u trị, chừng khổ đến má»›i sợ.
Lại có những chú bé mÆ°á»i lăm mÆ°á»i bảy tuổi thấy cha chú uống rượu bà n tán việc là ng việc nÆ°á»›c, việc cổ kim thá»i sá»± ra vẻ ngÆ°á»i hiểu biết sà nh Ä‘á»i, nên thÃch thú táºp uống. Khi má»›i uống thì cảm thấy cay nóng, táºp má»™t thá»›i gian trở thà nh dá»… chịu và đi tá»›i ghiá»n. Khi ghiá»n rồi thì má»—i ngà y phải có rượu má»›i yên, nếu không rượu thì uạ á»c bá»±c bá»™i khó chịu. Äó là cái quả thứ nhất không rượu uống. Nếu gặp tiệc tùng anh em đông đảo, ngÆ°á»i chén thù ngÆ°á»i chén tạc, kết quả là say túy lúy, Ä‘i ngã bá» ngã bụi là m trò cÆ°á»i cho thiên hạ. Khi vỠđến nhà thì chá»i đánh vợ con, ói má»a đầy đất hôi hám nhÆ¡ bẩn nhà cá»a, khiến cho cha mẹ vợ con buồn chán. Äó là cái quả thứ hai, là m cho gia đình mất hạnh phúc. Äến cái quả thứ ba là chai gan, loét dạ dà y... Ä‘au bịnh trầm kha vô cùng khốn khổ. Từ cái nhân nhá» Ä‘Æ°a tá»›i cái quả tháºt to, mà ngÆ°á»i ta không thấy nên má»›i tạo, để rồi thá» quả vô cùng khốn khổ, hối háºn thì không kịp. Váºy, ngÆ°á»i táºp tà nh những thói hÆ° táºt xấu đó là giác ngá»™ hay mê? Bởi mê nên má»›i khổ. Nếu giác nhÆ° Bồ Tát biết rõ hút thuốc uống rượu là cái nhân Ä‘Æ°a tá»›i nghiện ngáºp, bịnh hoạn nghèo khổ, gia đình mất hạnh phúc. Biết nhÆ° váºy, nhất định không uống, không hút, dù ngÆ°á»i có cố tình má»i má»c, dứt khoát không dùng. Äó là ngÆ°á»i sống có tÃnh giác nên không khổ. Nếu sống mà không biết nhân nà o Ä‘Æ°a tá»›i quả khổ, nhân nà o Ä‘Æ°a tá»›i quả vui, mặc tình tạo tác để rồi quả đến thì kêu trá»i trách đất. Äó là ngÆ°á»i mê muá»™i không biết tránh nhân, chỉ biết sợ quả nên bị khổ Ä‘au. Váºy chúng ta hiện có mặt ở đây tá»± xét lại coi mình là ngÆ°á»i giác hay kẻ mê? Ai cÅ©ng muốn mình là ngÆ°á»i giác, không bị khổ Ä‘au bứt ngặt thì nên táºp hạnh của Bồ Tát là biết tránh nhân xấu, chá»› không sợ quả xấu.
Ở thế gian có nhiá»u trÆ°á»ng hợp má»›i thoạt nhìn, thấy dÆ°á»ng nhÆ° rất tốt, nhÆ°ng nhìn kỹ thì chẳng tốt chút nà o. Chẳng hạn ngÆ°á»i biết hút thuốc gặp ngÆ°á»i chÆ°a biết hút thì má»i ép cho hút, đến khi ghiá»n thuốc rồi, không tiá»n mua, xin thì kkhông cho. Hoặc ngÆ°á»i chÆ°a biết uống rượu được ngÆ°á»i biết uống rượu má»i má»c ép uống, đến khi ghiá»n rồi thì Ãt khi được má»i uống. Váºy, những ngÆ°á»i bạn thuốc bạn rượu có tháºt thÆ°Æ¡ng tháºt tốt vá»›i chúng ta không??? Bạn thuốc bạn rượu không phải là ngÆ°á»i để chúng ta kết giao thân thiện.
Lại có trÆ°á»ng hợp Pháºt tá» thÆ°á»ng Ä‘i chùa tụng kinh lạy Pháºt. Má»™t hôm có ngÆ°á»i nói: "Chị năm nay bị sao Kế Äô chiếu mạng, coi chừng bị tai nạn". Pháºt tá» nà y không dám Ä‘i đâu, ngay cả Ä‘i chùa cÅ©ng không Ä‘i, ở nhà lo lắng buồn rầu... Pháºt tá» Ä‘i chùa vá»›i tâm trạng nhÆ° váºy, có hiểu lý nhân quả không? Sao Kế Äô đó do ai đặt ra. Nhà thiên văn địa lý nà o đó đặt ra má»—i tinh tú có má»™t cái tên, trong đó có má»™t tinh tú mang tên Kế Äô và má»—i tinh tú váºn hà nh theo luáºt thiên nhiên của vÅ© trụ, đâu có chủ yếu chiếu và o ngÆ°á»i nà o để cho ngÆ°á»i đó thá» nạn? Theo lý nhân quả của Pháºt giáo thì do ngÆ°á»i chủ Ä‘á»™ng tạo tác nhân (nguyên nhân tạo nên sá»± váºt, khi sá»± váºt thà nh hình gá»i là kết quả) và quả cÅ©ng do ngÆ°á»i tạo tác nháºn chá»› không ai khác. Pháºt, trá»i, thánh, thần không định đặt cho con ngÆ°á»i khổ hay vui, mà do con ngÆ°á»i là m chủ; Nếu tạo nhân xấu là thá» quả xấu, nếu tạo nhân tốt thì thá» quả tốt. Váºy sợ là sợ cái gì? Giả sá» có má»™t Pháºt tỠđúng và o năm sao hạn xấu mà tâm lúc nà o cÅ©ng nghÄ© tốt, nói năng thì vui vẻ nhã nhặn, đối vá»›i má»i ngÆ°á»i thì luôn luôn tá» tế hà i hòa, thì Pháºt tỠấy thÆ°á»ng được ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng hay ghét? -ThÆ°Æ¡ng. Ngược lại, nếu có má»™t Pháºt tá» hay Ä‘i chùa được tuổi tốt sao hạn tốt mà tâm thÆ°á»ng nghÄ© quấy, nói năng thô lá»— cá»™c cằn, đối xá» vá»›i má»i ngÆ°á»i thì hÆ¡n thua lấn lÆ°á»›t. Váºy Pháºt tỠđó được thÆ°Æ¡ng hay bị ghét? -Ghét. Váºy, do tâm niệm xấu xa, ngôn ngữ cá»™c cằn thô lá»—, hà nh Ä‘á»™ng bất hảo là m cho ngÆ°á»i ta ghét hay sao hạn là m ngÆ°á»i ghét? Và tâm niệm tốt đẹp, ngôn ngữ nhã nhặn, việc là m lÆ°Æ¡ng thiện khiến cho ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng hay sao hạn khiến cho ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng??? Nếu ngÆ°á»i thÆ°Æ¡ng thì được ngÆ°á»i hoan hỉ giúp đỡ, đó là phÆ°á»›c. Nếu có ngÆ°á»i ghét thì bị hại đó là tá»™i. Rõ rà ng tá»™i phÆ°á»›c là do ý nghÄ© lá»i nói hà nh Ä‘á»™ng mà ra, ý nghÄ© lá»i nói hà nh Ä‘á»™ng tốt là gieo nhân là nh, đã gieo nhân là nh thì quả sẽ an vui tốt đẹp, ý nghÄ© lá»i nói hà nh Ä‘á»™ng xấu là gieo nhân ác thì gặt quả xấu khổ Ä‘au. Khổ hay sÆ°á»›ng là do nhân tốt hay xấu chá»› đâu do tuổi xấu sao hạn xấu?
Äa số ngÆ°á»i Việt Nam Ä‘á»u ngại ngùng ngà y mùng năm, mÆ°á»i bốn, hai mÆ°Æ¡i ba, Ä‘i Ä‘Æ°á»ng thì không dám Ä‘i, là m việc thì không dám khởi công và o những ngà y nà y, vì đó là những ngà y xấu. Vá»›i những ngà y xấu nà y, nếu quý Pháºt tỠđể dà nh tiá»n mua sắm phẩm thá»±c váºt dụng cần thiết để Ä‘em Ä‘i giúp đỡ ngÆ°á»i tà n táºt, bệnh hoạn hay già yếu thì ngà y đó là ngà y tốt hay ngà y xấu?-Tốt. Trong những ngà y mà đi giúp đỡ xoa dịu cho ngÆ°á»i bá»›t cÆ¡n nghèo túng đói khổ, không phải ngà y tốt là gì? Còn những ngà y khác được coi là tốt mà ra Ä‘Æ°á»ng gặp ai cÅ©ng cãi cÅ©ng gây rồi Ä‘i tá»›i đánh Ä‘áºp kiện cáo. Váºy ngà y đó là ngà y tốt hay xấu?-Xấu. Tại ngà y đó xấu hay tại chá»i lá»™n đánh lá»™n thà nh xấu? Tại mình không biết chế ngá»± thân miệng ý má»›i có chuyện đánh chá»i xảy ra nên xấu. NhÆ° váºy, ngà y được má»i ngÆ°á»i cho là tốt mà gieo nhân xấu thì ngà y đó cÅ©ng trở thà nh xấu mà biết gieo nhân tốt thì ngà y đó cÅ©ng trở thà nh tốt. Lá»—i tại ngà y giá» hay lá»—i tại hà nh Ä‘á»™ng con ngÆ°á»i? Nếu lá»i nói hà nh Ä‘á»™ng con ngÆ°á»i gây tai há»a hay được an vui, thì rõ rà ng con ngÆ°á»i gieo nhân và cÅ©ng chÃnh con ngÆ°á»i chịu quả, đâu phải ngà y giá» sao hạn định tốt xấu cho con ngÆ°á»i. Äã là Pháºt tá», có còn sợ và tin ngà y giá», sao hạn tốt xấu nữa không? Nếu còn thì lòng tin nhân quả chÆ°a có. Luáºt nhân quả "là má»™t lẽ thá»±c cụ thể", vì Pháºt tá» không hiểu chÆ°a tin nên nói mÆ¡ mà ng tưởng tượng ra lý nà y lẽ nỠđể mà tin mà là m. Thế nên có nhiá»u Pháºt tỠđã quy y mà vẫn tin những cái quà ng xiên, mÆ¡ hồ không đúng lẽ tháºt.
Và dụ tromg gia đình hai vợ chồng có những quan Ä‘iểm bất đồng nên gây cãi nhau, lần đầu không giải quyết ổn thá»a, Ãt hôm sau lại cãi nữa, và cứ cãi hoà i đến năm bảy lần... rồi há» thắc mắc tại sao trong nhà cứ xà o xáo hoà i, há» cho rằng do cái cá»a, cái bếp đặt không đúng hÆ°á»›ng, nên đến chùa nhá» thầy giở lịch ra coi, rồi xây lại cái bếp sá»a lại cái cá»a. NhÆ°ng, xây bếp sá»a cá»a xong há» lại cãi nữa... Hai ngÆ°á»i bất đồng ý kiến mà không chịu hóa giải cho đồng, cho có má»™t hÆ°á»›ng chung để xây dá»±ng cuá»™c sống chung cho có hạnh phúc mà lo sá»a bếp sá»a cá»a. Chỉ là m chuyện bên lá» không đúng và o đâu. Chẳng hạn có cuá»™c cãi vã đó là do ông chồng Ä‘ang có chuyện tình cảm riêng tÆ°, nên ngÆ°á»i vợ buồn phiá»n sanh ra rầy rà . Muốn cho gia đình được êm ấm, thì ngÆ°á»i chồng phải tu chỉnh thói hÆ° táºt xấu, để trở thà nh ngÆ°á»i chồng tốt, ngÆ°á»i chồng có đủ tÆ° chất. Còn cái bếp cái cá»a vô tri có dÃnh dáng gì vá»›i chuyện cãi vã của vợ chồng trong gia đình? Thế mà ngÆ°á»i ta vì không hiểu nên không thấy cái nhân gây ra cái dở cái xấu, để rồi trốn tránh trách nhiệm và đổ thừa cho ngoại cảnh. Quý vị có tá»± thấy mình má»—i khi là m Ä‘iá»u gì hÆ° dở là nêu lý do nà y lý do ná», chứ không dám nháºn cái hÆ° dở là tại mình sÆ¡ thất và can đảm chịu trách nhiệm. Äó là do tâm hồn yếu Ä‘uối, không gan dạ nhìn nháºn sá»± tháºt.
Nếu ngÆ°á»i Pháºt tá» hiểu được lý nhân quả, biết được má»i sá»± váºt xảy ra giữa mình vá»›i ngÆ°á»i đếu do cái nhân từ trÆ°á»›c, mà nhân đó chÃnh mình tạo chá»› không phải ngẫu nhiên mà có. Chẳng hạn Ä‘i Ä‘Æ°á»ng gặp ngÆ°á»i quen vừa thấy mặt mình là há» xoay mặt Ä‘i chá»— khác, mình liá»n bá»±c cho rằng há» khinh mình, bèn nói xa nói gần má»™t hồi sanh ra gây chá»i. Chá»i rồi, vá» nhà nói rằng tôi không chá»c ghẹo mà nó kênh vá»›i tôi nên tôi phải cho nó má»™t bà i há»c. NgÆ°á»i nói nhÆ° váºy là vô lý, vì trong sá»± tÆ°Æ¡ng giao, mình cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i chÆ°a từng nói hay là m Ä‘iá»u gì mÃch lòng nhau, vẫn đối xá» vá»›i nhau tốt đẹp, thì có khi nà o gặp nhau là khó chịu xoay mặt là m lÆ¡? Không ai mà bất thÆ°á»ng đến thế ! Chắc chắn là mình hoặc vô tình hay cố ý đã là m cho há» xúc não rồi, nên gặp mình là há» tránh né. Äó là do mình đã gây nhân không tốt vá»›i há» rồi, chá»› đâu phải vô cá»›. Quý vị xét kỹ lại xem trong gia đình ngoà i xã há»™i từ vợ chồng con cái cho đến quyến thuá»™c anh em bằng hữu, nếu có chuyện không ổn xảy ra, Ä‘á»u do nguyên nhân không tốt, hoặc ngÆ°á»i nà y hay ngÆ°á»i kia tạo ra mà ngÆ°á»i trong cuá»™c không có gan nháºn trách nhiệm tá»± nÆ¡i mình mà đổ thừa lý nà y lẽ ná». Vì thế má»›i có thầy bói khai thác cái nhược Ä‘iểm đó để ăn tiá»n. Nếu Pháºt tá» mà tin sâu lý nhân quả thì không tốn tiá»n coi bói. Ngà y xÆ°a tôi có quen má»™t ông thầy bói, ông nói cho tôi nghe cái thuáºt coi tÆ°á»›ng số của ông mà tôi cÆ°á»i quá chừng. Ông nói coi tay đâu cần coi, chỉ nhìn dáng ngÆ°á»i là đoán đúng tâm lý. Chẳng hạn vợ ông cả ông chủ đến coi mà thấy ngÆ°á»i héo hon xanh xao, là biết bà đang bệnh gì rồi. Ông liá»n nói: Bà rất hiá»n là nh, rất phúc háºu, trong nhà bà có ngÆ°á»i xen vô là m cho gia đình mất hạnh phúc, nên bà buồn rầu sinh bệnh hoạn... Bà khen ông coi rất hay nên trả tiá»n rất háºu. Còn nếu thanh niên nhá» xem váºn mạng Ä‘en Ä‘á» trong kỳ thi tá»›i, thì ông nói: Không sao, cháu thế nà o cÅ©ng Ä‘áºu, nhá»› ráng há»c, há»c giá»i thì sẽ thi Ä‘áºu. Tá»›i chừng thi, nếu Ä‘áºu thì ông được khen và được thưởng, nếu rá»›t thì ông nói tại cháu không chịu ham há»c... Ông nói, bói là đánh và o tâm lý, đánh và o sở thÃch, nói cho ngÆ°á»i ta vừa lòng thì dù đúng hay không cÅ©ng thù lao tiá»n trá»ng háºu. Äể thấy ngÆ°á»i coi bói là há» ve vuốt theo tình cảm, chúng ta thÃch cái gì thì há» cứ vuốt ngá»t cái nấy để chúng ta vừa lòng, đã hà i lòng thì dù nói dở cÅ©ng thà nh hay, nói tráºt cÅ©ng thà nh trúng. Äó là cái thuáºt mà ngÆ°á»i chuyên nghiệp há» kể lại cho chúng tôi nghe. Äiếu cần thiết của há» là khéo mồm khéo miệng, nhá» khéo lá»i, nên ngÆ°á»i coi bói tốn tiá»n mà không lẩn tiếc, cứ Ä‘i coi hoà i.
NgÆ°á»i băn khoăn lo lắng háºu váºn của mình là ngÆ°á»i không tin nhân quả, nếu tin nhân quả thì có gì băn khoăn lo lắng? Muốn mai kia được sung sÆ°á»›ng thì ngà y nay cứ lo là m lợi Ãch cho má»i ngÆ°á»i. Muốn mai kia thi Ä‘áºu vẻ vang thì ngà y nay phải chăm há»c, há»c giá»i. Muốn cho má»i ngÆ°á»i ai thấy mình cÅ©ng mừng rỡ thì cứ đối đãi tá» tế vá»›i má»i ngÆ°á»i. Mình đã tạo nhân thì quả sẽ đến, chá»› không thể bá»—ng dÆ°ng mà có.
NhÆ° váºy, quý Pháºt tá» có nên Ä‘oán váºn mệnh nữa không? Giả sá» má»—i năm cần Ä‘oán háºu váºn khoảng năm ba chục lần, thay vì là m việc đó, quý vị nên sắm phẩm thá»±c váºt dụng thuốc men cho cô nhi, ngÆ°á»i già , ngÆ°á»i bệnh, vì há» Ä‘ang cần sá»± giúp đỡ của chúng ta.
Châm ngôn Việt Nam có câu: "Tay cầm tiá»n quý bo bo, Ä‘em cho thầy bói mang lo cho mình". Là m ra tiá»n thì phải lao Ä‘á»™ng tay chân hay trà óc cá»±c nhá»c nên quý nó lắm. NhÆ°ng Ä‘em tiá»n đến thầy bói coi váºn mạng, nếu há» nói năm nà y là năm tuổi, nhằm sao la hầu chiếu mạng, háºu váºn không tốt... Coi xong vá» nhà lo rầu, không biết tai nạn gì sẽ đến vá»›i mình, rồi bỠăn mất ngủ. Äi coi bói chỉ thêm buồn thêm lo thôi, có lợi gì? NgÆ°á»i tin nhân quả cứ tạo nhân là nh thì quả tốt sẽ đến, còn tạo nhân ác thì dù cho có ai khen tốt khen hay, thì quả xấu vẫn cứ đến. Giả sỠđối vá»›i má»™t ngÆ°á»i nà o đó mà mình ghét há», khinh há», nói xấu há», chắc chắn là há» không quý mến mình. Ngược lại, đối vá»›i há» nếu mình cảm thông, chân tình giúp đỡ, dù không muốn há» quý mến mình, há» vẫn cứ mến. Nhân quả theo nhau không rá»i, rõ rà ng mà nhiá»u ngÆ°á»i không tin, cứ tin những chuyện bâng quÆ¡ vô căn cứ. NhÆ° váºy, ngÆ°á»i Pháºt tá» hiểu rõ lý nhân quả thì tránh nhân hay sợ quả? Nếu biết tránh nhân xấu tạo nhân tốt thì quả xấu là m gì có? NgÆ°á»i mà biết tránh nhân xấu tạo nhân tốt là ngÆ°á»i tỉnh hay ngÆ°á»i mê? Äó là ngÆ°á»i tỉnh, ngÆ°á»i giác, là Bồ Tát con. Bồ Tát thì sáng suốt, biết tránh nhân xấu thì quả khổ không đến nên được an lạc, chúng sanh vì si mê, cứ tạo nhân xấu thì quả xấu cứ đến nên Ä‘au khổ.
NgÆ°á»i tránh nhân xấu thì không băn khoăn vá» chuyện thÆ°Æ¡ng chuyện ghét, không băn khoăn vá» háºu váºn rủi may, cứ trải lòng thÆ°Æ¡ng đến má»i ngÆ°á»i và là m lợi Ãch cho má»i ngÆ°á»i, lòng không lẩn tiếc hay toan tÃnh. Chúng ta thÆ°á»ng có những bất công mà không tá»± thấy, không Ä‘em nguồn vui đến cho má»i ngÆ°á»i mà cứ mong mình luôn được vui sÆ°á»›ng, Ä‘iá»u nà y khó có thể xảy ra.
Và dụ muốn ráp má»™t chiếc xe đạp toà n hảo vừa chắc chắn vừa đẹp, phải lá»±a mua những bá»™ pháºn cho tháºt tốt. Cần có đủ năm chục bá»™ pháºn má»›i ráp được chiếc xe vừa bá»n vừa đẹp, mà chúng ta chỉ có hai chục bá»™ pháºn hoặc mÆ°á»i bá»™ pháºn là đồ tốt, những bá»™ pháºn còn lại là đồ xấu, khi ráp xong chiếc xe, chiếc xe có được vừa ý không? -Không. Äể thấy, muốn được chiếc xe hoà n hảo thì phải chá»n các bá»™ pháºn của chiếc xe cùng hoà n hảo.
CÅ©ng váºy, con ngÆ°á»i ai cÅ©ng muốn Ä‘á»i mình hoà n toà n vui, không muốn chút khổ xen lấn, váºy mà khi tạo thì không chá»n thuần nhân là nh mà cứ để xen lấn những Ä‘iá»u xấu, thì là m sao được quả vui hoà n toà n? Chẳng hạn nhÆ° các ông muốn thân thể được khá»e mạnh, tinh thần minh mẫn, mà lại hút thuốc uống rượu gây cái nhân Ä‘au bịnh, thì là m sao được khá»e mạnh sáng suốt. Muốn cho thân khá»e tâm sáng thì phải sống có Ä‘iá»u Ä‘á»™ có thì giá» nghỉ ngÆ¡i tịnh dưỡng thân tâm. Còn các bà các cô ai cÅ©ng muốn tÆ°Æ¡i trẻ, váºy mà cứ buồn giáºn nhăn nhó quạu quá» hoà i, thì là m sao tÆ°Æ¡i trẻ được. Muốn tÆ°Æ¡i trẻ thì phải sống là nh mạnh vui vẻ, nhá» vui nên má»›i tÆ°Æ¡i, mà vui thì không giáºn. Váºy, nếu có ai lỡ là m phiá»n thì hoan há»· bá» qua, đó là tạo nhân tÆ°Æ¡i trẻ. Bằng ngược lại, cứ buồn giáºn, hết phiá»n ngÆ°á»i nà y ghét ngÆ°á»i kia, mà giáºn ghét thì lòng đâu có an ổn nhẹ nhà ng, ăn không ngon ngủ không được, đó là cái nhân bệnh hoạn là m cho thân mình tiá»u tụy hốc hác. Nếu biết nhân xấu Ä‘Æ°a tá»›i quả xấu thì tránh, đừng muốn má»™t Ä‘Ã ng mà là m má»™t nẻo thì không được nhÆ° ý. Váºy, biết tu má»™t ngà y là là m cho mình được an vui má»™t ngà y, tu má»™t măm là là m cho mình được an vui má»™t năm và đồng thá»i cÅ©ng gây niá»m vui cho má»i ngÆ°á»i. Hiểu nhÆ° váºy chúng ta má»›i thấy nhân quả giúp chúng ta nhìn đúng lẽ tháºt, sống an là nh, trở thà nh ngÆ°á»i gan dạ mạnh mẽ không nhát nhúa yếu Ä‘uối. Và dụ có má»™t Pháºt tá» vì không Ä‘iá»u phục được cÆ¡n phiá»n giáºn nên lỡ đánh chá»i ngÆ°á»i. Khi đánh chá»i xong biết mình tạo nhân ác, chắc chắn là quả báo xấu sẽ đến. Nên khi bị ngÆ°á»i uy hiếp đánh Ä‘áºp lại thì gan dạ chịu chá»› không kêu than hay trách cứ ai cả. Ngược lại, có ngÆ°á»i khi đánh chá»i thì hăng hái, đến khi bị uy hiếp thì kêu trá»i kêu đất than trách đủ Ä‘iá»u. Äó là ngÆ°á»i yếu Ä‘uối không thấy được nhân xấu mà mình đã tạo. Váºy muốn được an vui thì phải gan dạ bá» những cái nhân xấu mà tạo nhân là nh. ThÆ°á»ng tạo nhân là nh thì cái xấu ác sẽ yếu dần và hết hẳn.
Hiểu được lý nhân quả thì đối vá»›i những sá»± việc bất tÆ°á»ng xảy ra, chúng ta sẽ không trách ngÆ°á»i mà tá»± trách mình, do mình trÆ°á»›c kia mê muá»™i không tránh nhân xấu ác nên giá» nà y thá» quả xấu. Sẵn sà ng đón nháºn má»™t cách gan dạ bình tÄ©nh. Chúng ta thÆ°á»ng thấy trong má»™t gia đình hai ba chị em sống chung, có má»™t ngÆ°á»i lỡ là m bể má»™t cái tô hay cái dÄ©a, sợ bị rầy nên phi tang. Äến khi má hay ba há»i không ai nháºn là mình là m bể, thái Ä‘á»™ nhÆ° thế là nhát nhúa không có tinh thần trách nhiệm, lỡ là m thì gan dạ thú nháºn lá»—i của mình để ngÆ°á»i khác không bị hà m oan, không bị vạ lây bởi cái dở của mình. Lý nhân quả giúp con ngÆ°á»i có tinh thần trách nhiệm, sáng suốt, biết lá»±a chá»n nhân tốt để là m nhân xấu để tránh. và lỡ tạo nhân xấu rồi, thì sẵn sà ng chấp nháºn quả xấu má»™t cách gan dạ không sợ sệt, không lẩn trốn. Vì không hiểu lý nhân quả nên má»›i nhát nhúa, sợ sệt, không có chánh tÃn, rồi là m xằng báºy sẽ Ä‘i và o con Ä‘Æ°á»ng tà má»™t cách dá»… dà ng.
Hiện tại có má»™t số Phât tá» có cái lệ đầu năm Ä‘i chùa hái lá»™c, hay Ä‘i cúng tháºp tá»± để cầu cho trá»n năm được bình an. NhÆ°ng nếu ná»a năm có xảy ra hoạn nạn thì thắc mắc tại sao mình Ä‘i cúng tháºp tá»± và đã cầu an mà vẫn còn hoạn nạn. Rồi cho rằng chùa cầu nguyện không linh, định năm sau sẽ không Ä‘i cúng chùa nữa. Quan niệm nhÆ° váºy là không chánh đáng. Vì Ä‘i cúng chùa cầu xin Pháºt ban phÆ°á»›c là nh, đó chỉ là má»™t ảo tưởng. Pháºt có bao giá» ban phÆ°á»›c giáng há»a cho ai đâu? Pháºt chỉ dạy cho ta việc nà o để là m cho được an vui, việc nà o nên tránh để khá»i bị khổ. Chúng ta nghe lá»i dạy của Ngà i thá»±c hà nh theo má»›i hết khổ. Pháºt không phải là má»™t thần linh để ta tôn thá» lá»… lạy và cầu xin phÆ°á»›c lá»™c.
Năm rồi có má»™t Pháºt tá» há»i tôi:
-ThÆ°a thầy. có ngÆ°á»i nói bà Chúa Xứ ở Châu Äốc linh lắm, Äến miếu bà vay tiá»n vá» là m ăn sẽ phát đạt. Theo thầy thì quan niệm đó đúng hay sai?
Tôi đáp:
-Nếu vay tiá»n ở miếu bà vá» là m ăn phát tà i, thì má»i ngÆ°á»i ở Châu Äốc Ä‘á»u già u hết, vì ở đó gần, há» sẽ vay để là m già u. NhÆ°ng có nhiá»u gia đình ở chung quanh miếu bà , nhà còn lụp xụp có vẻ nghèo khó, há» dại gì không vô miếu vay mà là m già u, để quý vị từ phÆ°Æ¡ng xa đến vay?
Äó là má»™t chuyện vô lý, váºy mà ngÆ°á»i ta vẫn cứ tin, tin má»™t cách mù quáng. NgÆ°á»i Pháºt tá» không thấy được lẽ tháºt, tin hết chá»— nà y linh đến chá»— khác linh, Ä‘ua nhau Ä‘i tìm sá»± linh hiển ở bên ngoà i. Không thấy được linh hay không linh là cái nhân tốt hay xấu mà mình đã tạo, tạo nhân tốt thì gặp quả tốt, tạo nhân xấu thì gặp quả xấu. Ä‘iá»u đó quá rõ rà ng, vì chúng ta chÆ°a định tÄ©nh nên không thấy đó váºy.
Lại có ngÆ°á»i há»i:
-ThÆ°a thầy, nhiá»u ngÆ°á»i Ä‘i biển gặp sóng to gió lá»›n, há» niệm Bồ Tát Quan Thế Âm, thấy Bồ Tát đến cứu hỠđược thoát nạn, há» cho rằng Bồ Tát linh thiêng. Theo thầy thì sá»± kiện đó nhÆ° thế nà o?
Tôi đáp: Äã là Pháºt tá» Ä‘i sông Ä‘i biển gặp sóng gió thì không ai tiếc hÆ¡i mà không niệm Quán Thế Âm Bồ Tát. NhÆ°ng tại sao có ngÆ°á»i được cứu, vẫn có ngÆ°á»i bị chết chìm? Có phải Bồ Tát Quán Thế Âm thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i nà y mà không thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i kia không?
Vì không hiểu lý nhân quả nên cho rằng ngÆ°á»i không bị nạn là nhá» niệm Bồ Tát. Bồ Tát linh giải cứu cho thoát nạn. Còn ngÆ°á»i bị nạn niệm Bồ Tát, mà Bồ Tát không linh nên không cứu. Tại sao đồng niệm Bồ Tát mà ngÆ°á»i niệm linh, ngÆ°á»i niệm không linh, là m sao cho rõ lẽ nà y? NgÆ°á»i niệm danh hiệu Bồ Tát mà được thoát là vì chÃnh ngÆ°á»i đó có nhiá»u nhân là nh nhiá»u phÆ°á»›c đức. Nên khi tâm khởi tưởng Pháºt, tưởng Bồ Tát thì thấy Pháºt và Bồ Tát hiện. Vì chủng nghiệp là nh đã huân chứa sẵn đủ duyên liá»n khởi hiện hà nh (thấy Pháºt thấy Bồ Tát), Và vì do tÃch chứa nhiá»u nghiệp là nh thì là m sao thá» quả khổ được? Còn ngÆ°á»i niệm danh hiệu Bồ Tát mà vẫn bị nạn, chÃnh vì ngÆ°á»i đó thiếu phÆ°á»›c không có tÃch lÅ©y nghiệp là nh (chủng tá» Pháºt, Bồ Tát không có sẵn). Tuy có khởi niệm mà Pháºt và Bồ Tát vẫn không hiện. Và vì nhân ác đã có sẵn nên chiêu quả không là nh. Äể thấy, sá»± kiện trên cÅ©ng do nhân là nh hay dữ mà chúng ta tạo, không phải do từ Pháºt hay Bồ Tát linh thiêng đến giúp. Thế nên ngÆ°á»i Pháºt tá» tu hà nh đầu tiên là phải hiểu lý nhân quả, biết nhân nà o nên là m nhân nà o nên tránh, đó là chúng ta tiến và o con Ä‘Æ°á»ng giác, mà ngÆ°á»i sống có tỉnh có giác thì hết khổ được vui, rõ rà ng không nghi ngá».
Hằng ngà y trong công việc là m ăn tuy có báºn rá»™n giao tế nhiá»u vá»›i má»i ngÆ°á»i, nhÆ°ng nếu chúng ta biết tránh nhân dữ, chá»n nhân là nh, thì từ ý nghÄ©, lá»i nói, việc là m lúc nà o cÅ©ng lÆ°Æ¡ng thiện, vừa lợi mình vừa lợi ngÆ°á»i, đó là chúng ta đã tu. Chúng ta phải thÆ°á»ng xuyên tu, tu từng phút, từng giá», tu cả ngà y... chá»› đâu phải đợi tá»›i giá» tụng kinh lạy Pháºt má»›i tu, ngoà i giỠđó nếu có ai đụng chạm đến là ăn thua đủ, tu nhÆ° váºy là không hiá»n. Lạy Pháºt thì lạy, tụng kinh thì tụng, chá»i lá»™n vẫn cứ chá»i, đánh lá»™n cÅ©ng dám đánh. Thế nên tu mà không hết khổ lá»—i tại chá»— đó. Vì tu mà chỉ biết tu vá»›i Pháºt không chịu tu vá»›i chúng sanh, cÅ©ng không chịu tu vá»›i chÃnh mình nữa. Pháºt đâu có cần chúng ta tu vá»›i Ngà i, váºy mà cứ nghiêm trang lá»… bái Pháºt, còn ra ngoà i Ä‘á»i vá»›i má»i ngÆ°á»i thì không nhịn má»™t lá»i, không nhÆ°á»ng má»™t bÆ°á»›c, ăn thua đủ. Äối vá»›i Pháºt dù quý vị có khen hay chê, Ngà i cÅ©ng không vui không buồn, cÅ©ng không nói má»™t lá»i, Ngà i cÅ©ng không cần chúng ta tu vá»›i Ngà i.
Còn chúng sanh thì dá»… buồn giáºn, nên chúng ta má»›i tu vá»›i há» thì mình bá»›t khổ mà há» cÅ©ng bá»›t khổ. Biết tu vá»›i nhau là đem lại hạnh phúc cho nhau, Ä‘em sá»± bình an lại cho nhau. Pháºt dạy chúng ta tu là tu vá»›i má»i loà i, chá»› đâu có bảo tu vá»›i Ngà i. Váºy mà đa số ngÆ°á»i chỉ biết tu vá»›i Pháºt, ngà y ngà y lá»… bái Pháºt, dâng hÆ°Æ¡ng dâng hoa cúng Pháºt...
Tháºm chà có nhiá»u ngÆ°á»i nói hôm nay là ngà y tôi ăn chay nên tôi tu, đợi ăn chay má»›i tu. Váºy những ngà y ăn mặn không tu sao? Má»™t tháng ăn chay có bốn ngà y hoặc sáu ngà y nên chỉ tu có bốn ngà y hoặc sáu ngà y, còn lại hai mÆ°Æ¡i bốn ngà y hoặc hai mÆ°Æ¡i sáu ngà y cứ tá»± do là m ác vá»›i má»i ngÆ°á»i sao?
Nếu đợi đến trÆ°á»›c tượng Pháºt má»›i tu, đợi tụng kinh má»›i tu, đợi ăn chay má»›i tu, tu nhÆ° thế thì quá hạn chế. Tu là phải thÆ°á»ng xuyên nhìn thấy từng hà nh Ä‘á»™ng, từng lá»i nói, từng ý nghÄ© của mình, nếu tốt thì cho ra, xấu thì dừng lại, đó má»›i tháºt là tu. Tu nhÆ° váºy má»›i đúng vá»›i tinh thần "Bồ Tát Sợ Nhân" và dù không muốn là m Bồ Tát thì quý vị cÅ©ng là Bồ Tát. Vì đã thá»±c hà nh cái hạnh Bồ Tát ắt hẳn phải là Bồ Tát. Bồ Tát là giác, biết được nhân xấu không là m, nhân tốt thì là m đó là tỉnh giác, mà ngÆ°á»i hằng tỉnh hằng giác không phải là Bồ Tát là gì?
Các Pháºt tỠở đây Ä‘á»u thuá»™c câu "Bồ Tát sợ nhân, chúng sanh sợ quả". Váºy ai cÅ©ng biết cÅ©ng biết việc nà o nên là m việc nà o nên tránh rồi. Tôi mong rằng quý vị cố gắng tu hà nh để tÆ°Æ¡ng lai sẽ thà nh Bồ Tát, táºp sống vá»›i quan niệm Bồ Tát, hà nh Ä‘á»™ng theo Bồ Tát thì mai kia chúng ta sẽ là Bồ Tát. Còn nếu cứ sống theo quan niệm và hà nh Ä‘á»™ng của phà m phu thì suốt kiếp chúng ta vẫn là phà m phu. Váºy, phà m phu và Bồ Tát không xa, chỉ có mê hay giác mà thôi. Nếu giác là Bồ Tát và được an vui, nếu mê là phà m phu và bị Ä‘au khổ.
|
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
November 07, 2007, 01:20 PM
|
|
[color=Purple]Thanks Chị . Sẳn em xin há»i chị hôm trÆ°á»›c chị nói phải là DVD : Liá»…u Phà m Tứ Huấn (phÆ°Æ¡ng pháp cải tạo váºn mạng) không chị ? Nếu phải thì em có, thanks chị [/color]
|
Trên Ä‘á»i nà y có rất nhiá»u thứ không cần thiết phải biểu hiện bằng lá»i nói, nhÆ°ng nó lại khắc sâu mãi mãi không phai nhòa trong ký ức má»—i ngÆ°á»i, nó trở thà nh má»™t dấu vết vÄ©nh hằng của cuá»™c sống
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
November 09, 2007, 10:00 AM
|
|
Ah cái dÄ©a kia khác em à , thôi để rảnh chị sang ra gá»i cho em nghe. Chùa bên đó có dÄ©a nà o giảng hay khg em, cho chị cái tá»±a nha, thx nhá».
|
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
November 11, 2007, 09:01 AM
|
|
[color=Purple]Thanks chị , take your time nha chị. Chị có nghe "ÄÆ°á»ng xÆ°a mây trắng" chÆ°a? Em còn nhiá»u dÄ©a để em xem lại rồi cho chị biết nha. Have a good Sunday chị [/color]
|
Trên Ä‘á»i nà y có rất nhiá»u thứ không cần thiết phải biểu hiện bằng lá»i nói, nhÆ°ng nó lại khắc sâu mãi mãi không phai nhòa trong ký ức má»—i ngÆ°á»i, nó trở thà nh má»™t dấu vết vÄ©nh hằng của cuá»™c sống
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
November 14, 2007, 11:04 PM
|
|
Em cho chị cái d/c nhà , ÄXMT chị chÆ°a có được nghe, giảng vá» chủ Ä‘á» gì váºy em ?, chị Ä‘i mần tiếp nhe
|
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
November 17, 2007, 09:16 AM
|
|
[color=Purple]DXMT nhÆ° là câu chuyện váºy đó chị, nói vá» cuá»™c Ä‘á»i của Äức Pháºt ThÃch Ca từ khi Ngà i còn nhá», là Thái TỠđến lúc Ngà i bá» cung Ä‘iện ra Ä‘i tu hà nh đến lúc Ngà i viên tịch. Trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Ngà i Ä‘á»™ nhiá»u ngÆ°á»i, và những bà i giảng của Ngà i, etc. Hay lắm chị nhÆ°ng dà i lắm, em má»›i nghe má»™t Ä‘oạn thôi. Có sách nữa, nhÆ°ng mợ em cho em dÄ©a MP3 nghe. Chị tìm xem bên ấy có khg? Nếu khg có, chị thÃch thì em nhá» mợ sang ra em gởi cho chị nha (d/c em sẽ email cho chị sau nha ) Have a great weekend chị [/color]
|
« Bổ sung: Nov 17, 2007, 9:18 am - Ngáºm Ngùi » |
Trên Ä‘á»i nà y có rất nhiá»u thứ không cần thiết phải biểu hiện bằng lá»i nói, nhÆ°ng nó lại khắc sâu mãi mãi không phai nhòa trong ký ức má»—i ngÆ°á»i, nó trở thà nh má»™t dấu vết vÄ©nh hằng của cuá»™c sống
|
|
|
|
Re:Tu là chuyển nghiệp
November 18, 2007, 10:06 PM
|
|
Cám ơn em , dà i quá chị sợ mình nhớ khg nổi . Ừa em cho chị d/c lẹ lẹ nha
________________________________________
[color=Blue] [center][b]Tam Quy, Ngũ Giới[/b] [/center]
A. Tam Quy I. Mở Äá»
Sống trong cuá»™c Ä‘á»i muôn mặt, ngÆ°á»i muốn chá»n lấy má»™t lối Ä‘i, vạch ra má»™t cuá»™c sống đầy đủ ý nghÄ©a và an là nh, thá»±c không phải là việc dá»…. Chúng ta là khách lữ hà nh Ä‘ang đứng trÆ°á»›c ngã tÆ° ngã năm, mà chÆ°a biết cuối cùng các con Ä‘Æ°á»ng ấy sẽ Ä‘Æ°a đến đâu ? Chá»n lấy má»™t con Ä‘Æ°á»ng để Ä‘i đến suốt Ä‘á»i, phải khôn ngoan sáng suốt lắm má»›i khá»i hối háºn vá» mai sau. NhÆ°ng mà chúng ta phải tá»± chá»n lấy, đừng nhá» nhõi, đừng nghe lá»i xúi giục của ai, vì đây là con Ä‘Æ°á»ng tá»± ta Ä‘i không ai thế ta được. Chá»n kỹ rồi sẽ Ä‘i, là thái Ä‘á»™ của kẽ khôn ngoan; nhắm mắt Ä‘i cà ng, phó mặc Ä‘i đến đâu hay đến đó, là kẻ khá» dại, mang cả cuá»™c Ä‘á»i là m má»™t trò chÆ¡i. NgÆ°á»i trà phải nhìn kỹ, phải xem xét tÆ°á»ng táºn trÆ°á»›c khi mình cất bÆ°á»›c Ä‘i trên má»™t con Ä‘Æ°á»ng nà o. Quy y Tam Bảo quả là đặt mình trên má»™t con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i đến táºn cùng. Äến táºn đầu Ä‘Æ°á»ng là suốt cuá»™c Ä‘á»i của chúng ta. Việc là m nầy cần phải hiểu biết rõ, nháºn thức tÆ°á»ng táºn, má»›i phát tâm Quy y. Phát nguyện Quy y là định hÆ°á»›ng cho cả cuá»™c Ä‘á»i chúng ta. Nếu không hiểu biết gì, thì việc Quy y mất hết ý nghÄ©a của nó.
II. Äịnh NghÄ©a
Tam Quy nói đủ là Quy y Tam Bảo. Tam Bảo là Pháºt bảo, Pháp bảo và Tăng bảo. Pháºt là chỉ đức Pháºt ThÃch Ca Mâu Ni, do trÆ°á»›c kia ngà i tu hà nh giác ngá»™ thà nh Pháºt. Pháp bảo là giáo pháp do Äức Pháºt nói ra chỉ dạy Ä‘Æ°á»ng lối tu hà nh. Tăng bảo là những vị tu hà nh theo giá»›i luáºt và chánh pháp của Äức Pháºt.
Tại sao gá»i là Pháºt bảo?
Từ má»™t kẻ phà m phu nhÆ° chúng ta tu hà nh thà nh Pháºt thá»±c là chuyện Ãt có trên nhÆ¡n gian nầy. Thế nên trong kinh thÆ°á»ng nói Pháºt ra Ä‘á»i khó gặp, nhÆ° hoa Ưu Äà m má»™t ngà n năm má»›i trổ má»™t lần. Bởi Ãt có khó gặp nên nói là Báu. HÆ¡n nữa, tá»± bản thân Ngà i đã thoát khá»i sanh tá» luân hồi và giác ngá»™ thà nh Pháºt, rồi Ä‘em chá»— giác ngá»™ ấy dạy lại cho má»i ngÆ°á»i cùng ra khá»i sanh tá», là điá»u cao cả nhất trần gian nên gá»i là Báu.
Thế nà o gá»i là Pháp bảo?
Chánh pháp xuất thế hy hữu do Äức Pháºt dạy lại, ngÆ°á»i nghe rất khó hiểu khó thấu đáo được. NhÆ°ng má»™t khi đã hiểu, ứng dụng tu hà nh có thể chuyển Ä‘á»i phà m phu trở thà nh thánh nhân, pháp nhÆ° váºy còn gì quý báu bằng. Pháp của Pháºt dạy là chÆ¡n lý, dù trải qua bao thá»i gian chÆ¡n lý ấy vẫn rạng ngá»i nhÆ° hòn ngá»c báu. Những kẽ Ä‘ang lạc lầm trong đêm Ä‘en, bất thần gặp được ngá»n Ä‘uốc, vui mừng quý tiếc thế nà o, ngÆ°á»i há»c đạo gặp được chánh pháp cÅ©ng nhÆ° thế. NgÆ°á»i Ä‘ang bị chìm đắm ngoà i bể cả, trông thấy má»™t con thuyá»n đến vá»›t, vui mừng sung sÆ°á»›ng quý mến thế nà o, ngÆ°á»i há»c đạo gặp được chánh pháp cÅ©ng nhÆ° thế. Cho nên nói "Trăm ngà n muôn kiếp khó tìm gặp."
Thế nà o gá»i là Tăng bảo?
Tăng là chỉ cho má»™t nhóm tu sÄ© há»c theo Pháºt, sống chung nhau đúng tinh thần Lục Hòa. Sống đúng tinh thần Lục Hòa là việc Ãt co trên nhÆ¡n gian nầy. Bởi vì ngÆ°á»i thế gian sống trong Ä‘ua đòi già nh giáºt hÆ¡n thua vá»›i nhau, không bao giá» hòa thuáºn được. Lục hòa là :
Thân hòa cùng ở, Miệng hòa không tranh cãi, à hòa đồng vui, Giá»›i luáºt hòa đồng giữ, Hiểu biết hòa cùng giải, Lợi hòa chia đồng.
Sáu Ä‘iá»u nà y là tinh thần của Tăng. Nếu có ngÆ°á»i đầu tròn áo vuông mà không sống theo tinh thần Lục Hòa cÅ©ng không gá»i là tăng. Ở trong táºp thể từ bốn ngÆ°á»i trở lên, ai cÅ©ng hòa thuáºn chung sống đúng tinh thần lục hòa là má»™t việc rất khó là m. Vì thế, ngÆ°á»i tu sÄ© sống theo tinh thần Lục Hòa, là má»™t Ä‘iá»u quà báu trên nhÆ¡n gian. HÆ¡n nữa, trên sá»± tu hà nh, các vị ấy đã vÆ¡i Ä‘i phiá»n não và đạt được phần nà o của an ổn thanh tịnh, rồi hÆ°á»›ng dẫn má»i ngÆ°á»i cùng đến chổ an ổn thanh tịnh ấy. Vì thế cho nên gá»i là Tăng bảo.
Thế nà o là Quy y?
Quy là trở vá», y là nÆ°Æ¡ng tá»±a. Trở vá» nÆ°Æ¡ng tá»±a vá»›i Pháºt, Pháp và Tăng gá»i là Quy y Tam Bảo. Từ lâu chúng ta mãi chạy theo dục lạc, tạo nghiệp Ä‘au khổ, nay hồi tâm thức tỉnh nhất định trở vá» nÆ°Æ¡ng tá»±a vá»›i Tam Bảo. Lấy Tam Bảo là m chổ cứu cánh, để không còn tạo thêm nghiệp Ä‘au khổ, rồi từ đó Ä‘em lại cho chúng ta sá»± an lạc trong cuá»™c sống. Äây là sá»± hồi tâm tỉnh giác, phát nguyện trở vá» của chúng ta. Sá»± tỉnh giác nầy là ná»n tảng của lâu Ä‘Ã i trà tuệ, nó là bÆ°á»›c đầu trên con Ä‘Æ°á»ng vá» quê hÆ°Æ¡ng giác ngá»™. Äặt ná»n tảng nầy vững chắc thì lâu Ä‘Ã i trà tuệ má»›i được lâu dà i. Äó là sá»± hệ trá»ng của tinh thần Quy y.
III. Quy Y Tam Bảo Bên Ngoà i
Pháºt Pháp Tăng là đối tượng để chúng ta Quy y. Nguyện noi theo con Ä‘Æ°á»ng Äức Pháºt đã Ä‘i là Quy y Pháºt. Quyết thá»±c hà nh những lá»i chỉ dạy của Ngà i còn ghi trong kinh Ä‘iển là Quy y Pháp. Thuáºn theo sá»± hÆ°á»›ng dẫn tu hà nh của chúng tăng là Quy y Tăng. Từ đây bÆ°á»›c Ä‘i, cuá»™c sống của chúng ta lấy Tam Bảo là m mẫu má»±c, nhắm thẳng theo đó mà tiến tá»›i, khá»i phải nghi ngá» dò dẫm nhÆ° thuở nà o. Chúng ta là Hoa Tiêu, Tam Bảo là ngá»n hải đăng. Cứ nhắm theo hải đăng mà lái con thuyá»n thân mạng của chúng ta cho đến Ä‘Ãch. Song Pháºt pháp, ngÆ°á»i Pháºt tá» quyết định tin theo không còn chút do dá»±, còn Tăng thì phải cẩn tháºn để khá»i nháºn lầm. Tăng là táºp Ä‘oà n Tăng lữ sống đúng tinh thần Lục Hòa, không phải tÃnh cách cá nhân. Nếu má»™t vị sÆ° đứng ra là m lá»… Quy y cho Pháºt tá», chÃnh vị ấy đại diện cho táºp Ä‘oà n. Quy y Tăng là quy y vá»›i những vị sÆ° sống đúng tinh thần Lục Hòa, không phải cuá»™c hạn riêng vị sÆ° truyá»n tam quy ngÅ© giá»›i cho mình. Nếu vị đại diện truyá»n quy giá»›i ấy có tu được hay không tu được, ngÆ°á»i thá» pháp giá»›i vẫn đã quy y tăng rồi. Khi quy y má»™t vị tăng tức là đã quy y tất cả chÆ° Tăng, nếu vị nà o sống đúng tinh thần hòa hợp. Pháºt tá» có quyá»n há»c há»i tất cả tăng chúng, không nên hạn hẹp nÆ¡i ông thầy của mình. Äược váºy má»›i đúng tinh thần Quy y Tam Bảo bên ngoà i.
IV. Quy Y Tam Bảo Tự Tâm
Pháºt pháp bao giá» cÅ©ng phải đủ hai mặt, Tam Bảo bên ngoà i là đối tượng, Tam Bảo tá»± tâm là bản chất. NÆ°Æ¡ng tam bảo bên ngoà i, chúng ta phát triển Tam Bảo của tá»± tâm. Trong ngoà i há»— tÆ°Æ¡ng để viên mãn công phu tu hà nh, là mục tiêu chÃnh yếu của Äạo Pháºt.
Thế nà o là Tam Bảo tự tâm?
Tánh giác sẵn có nÆ¡i chúng ta là Pháºt Bảo. Lòng từ bi thÆ°Æ¡ng xót cứu giúp chúng sanh là Pháp bảo. Tâm hòa hợp vá»›i má»i ngÆ°á»i là Tăng Bảo. Nhá» Pháºt Bảo bên ngoà i, chúng ta đánh thức tánh giác của mình, trở vá» nÆ°Æ¡ng tá»±a tánh giác của mình là Quy y Pháºt. Nhá» Pháp Bảo bên ngoà i, chúng ta dấy khởi lòng từ bi đối vá»›i chúng sanh, trở vá» nÆ°Æ¡ng tá»±a vá»›i lòng từ bi của mình là Quy y Pháp. Do chÆ° Tăng bên ngoà i gợi lại cho chúng ta có tinh thần hòa hợp thuần thảo, trở vá» vá»›i tinh thần hòa hợp thuần thảo của mình là Quy y Tăng.
Pháºt Pháp Tăng bên ngoà i là trợ duyên giúp chúng ta phát khởi Pháºt pháp tăng của tá»± tâm. Và nhÆ° ông thầy giáo là m trợ duyên cho đứa há»c trò mở mang kiến thức của nó. Có ông thầy giáo cần cù, mà đứa há»c trò lÆ°á»i biếng không chịu há»c, ông thầy cÅ©ng trở thà nh vô Ãch. CÅ©ng thế, có Tam Bảo bên ngoà i, ngÆ°á»i Pháºt tá» không cố gắng đánh thức Tam Bảo của chÃnh mình, Tam Bảo bên ngoà i cÅ©ng thà nh vô nghÄ©a. Tam Bảo bên ngoà i là điá»u kiện tốt thiết yếu vá»›i ngÆ°á»i Pháºt tá», nhÆ°ng có được giác ngá»™ giải thoát chÃnh là khả năng của Tam Bảo tá»± tâm. Chỉ biết có Tam Bảo bên ngoà i là chấp sá»± bá» lý. Má»™t bá» tin và o Tam Bảo của tá»± tâm không cần biết đến Tam Bảo bên ngoà i, là chấp lý bá» sá»±. NgÆ°á»i Pháºt tá» chÆ¡n chánh phải viên dung sá»± lý má»›i khá»i trở ngại trên Ä‘Æ°á»ng tu.
V. Nghi Thức Quy Y
Trá»ng tâm chủ yếu trong buổi lá»… quy y , chÃnh lúc Pháºt tá» quỳ trÆ°á»›c Tam Bảo, ba lần phát nguyện: "Äệ tá» ... xin suốt Ä‘á»i quy y Pháºt, quy y Pháp, quy y Tăng". Câu phát nguyện nà y tá»± đáy lòng Pháºt tá» phát xuất, không do sá»± ép buá»™c xúi giục nà o. Ba lần phát nguyện nhÆ° váºy là gieo hạt giống và o sâu trong tà ng thức, khiến Ä‘á»i Ä‘á»i không quên. Äây là tinh thần tá»± giác tá»± nguyện. Hình thức nghi lá»… chỉ giúp thêm ấn tượng quan trá»ng cho giá» phút phát nguyện ấy thôi. Khi chúng ta tỉnh giác nguyện theo Tam Bảo thì Ä‘á»i ta được lợi Ãch. Nếu trên Ä‘Æ°á»ng tu có lúc nà o bị vô minh che Ä‘áºy không nhá»› Tam Bảo, chúng ta tá»± chịu thiệt thòi. Nhà Pháºt không bắt buá»™c chúng ta thệ những gì nặng nỠđể không bỠđạo. Của báu cho ngÆ°á»i nếu Æ°ng nháºn lá»i thì được lợi Ãch, không Æ°ng nháºn thì thôi, bắt buá»™c là m gì. Trừ ra có háºu ý gì, má»›i bắt buá»™c những câu thá» nặng để không dám bá». NgÆ°á»i hiểu được chá»— nầy má»›i thấy giá trị chÆ¡n tháºt của đạo Pháºt.
Tất cả sá»± dụ dá»— ép buá»™c để theo đạo, nhà Pháºt hoà n toà n phản đối. Má»—i ngÆ°á»i tá»± nháºn thức rõ rà ng vỠđạo Pháºt rồi phát tâm đến vá»›i đạo, má»›i đúng tinh thần Pháºt tá». Hiểu rồi má»›i theo là hà nh Ä‘á»™ng đúng vá»›i tinh thần giác ngá»™. Dùng thuáºt hay, phép lạ để dụ ngÆ°á»i ta và o đạo, đó là mê tÃn. Dùng má»i quyá»n lợi để dụ ngÆ°á»i ta và o đạo, đó là cám dá»— kẻ ngu si, không phù hợp vá»›i tinh thần giác ngá»™. Chúng ta có bổn pháºn giải thÃch để ngÆ°á»i khác hiểu phát tâm quy y là , ngÆ°á»i truyá»n đạo chÆ¡n chánh. Nghi thức trịnh trá»ng trong buổi lể quy y, chỉ là trợ duyên cho lá»i phát nguyện của chúng ta được thà nh tá»±u viên mãn. Nghi lá»… nà y không có nghÄ©a là Pháºt sẽ ban Æ¡n cho chúng ta trá»n Ä‘á»i được an là nh.
VI. Khẳng Äịnh Láºp TrÆ°á»ng
Sau khi quy y Tam Bảo, chúng ta khẳng định láºp trÆ°á»ng má»™t cách tá» rõ : "Quy y Pháºt, không quy y Thiên, Thần, Quá»·, Váºt". Chúng ta đã nháºn định kỹ cà ng quyết chà theo Pháºt là đấng giác ngá»™, không lý do gì lại theo Thiên, Thần, Quá»·, Váºt. Bởi vì Thiên, Thần, Quá»·, Váºt vẫn chÆ°a giác ngá»™, còn bị luân hồi nhÆ° chúng ta. Song cÅ©ng có má»™t số Pháºt tỠđã quy y Pháºt, mà vẫn chạy theo quá»· thần. Những ngÆ°á»i nà y vì tham lợi lá»™c, vì thÃch mầu nhiệm, nên đã Ä‘i sai Ä‘Æ°á»ng Pháºt Pháp. Tháºm chà vì sá»± mê tÃn của há», há» trở lại kÃnh trá»ng quá»· thần hÆ¡n Pháºt. Äây là hiện tượng xấu xa để khách bà ng quan phê bình Pháºt Giáo.
"Quy y Pháp, không quy y ngoại đạo tà giáo". Chánh pháp của Pháºt là chÆ¡n lý, cứu giúp chúng sanh má»™t cách thiết thá»±c, nhÆ° ông thầy thuốc đối vá»›i bệnh nhân. Hiểu được lẽ chÆ¡n thá»±c nầy, còn lý do gì chúng ta chạy theo ngoại đạo tà giáo. Chúng ta tá»± nháºn mình yêu chuá»™ng chân lý, cầu mong sá»± thoát khổ thiết thá»±c, ngoại đạo tà giáo còn gì hấp dẫn được chúng ta. Chỉ có những kẽ ba phải nghe đâu chúc đó, má»›i có những hà nh Ä‘á»™ng đổi thay vô lý nhÆ° váºy. Dù có những phép tà ngoại linh thiêng muốn gì được nấy, chúng ta cÅ©ng không khởi lòng tham lam theo há». Hoặc có những phÆ°Æ¡ng thuốc linh mầu nhiệm bệnh gì cÅ©ng cứu khá»i, là Pháºt tá» chÆ¡n chánh thà chịu chết chá»› không cầu xin. Thân nà y có ghìn giữ khéo mấy, cuối cùng cÅ©ng tan hoại, lạc và o Ä‘Æ°á»ng tà kiếp kiếp khó ra khá»i.
"Quy y Tăng, không quy y bạn dữ nhóm ác". Chúng ta đã chá»n lá»±a những vị hiá»n đức nÆ°Æ¡ng theo, khiến Ä‘á»i mình vá» gần vá»›i đức hạnh. Bạn dữ nhóm ác đối vá»›i ngÆ°á»i biết đạo cần phải tránh xa. Bởi vì "gần má»±c thì Ä‘en gần đèn thì sáng" hay "gần đồ tanh hôi mình bị hôi lây, gần váºt thÆ¡m tho mình được thÆ¡m lây". Vì thế chúng ta phải can đảm Ä‘i đúng Ä‘Æ°á»ng của mình đã chá»n, dù có bị khinh khi mạ lỵ, ta cÅ©ng cứ thế mà đi. Bởi vì chúng ta đâu phải là kẻ mù quáng, mà đà nh bá» cái tốt gần cái xấu. Khẵng định láºp trÆ°á»ng rõ rà ng là ngÆ°á»i có ý chà cÆ°Æ¡ng quyết. Nếu ngÆ°á»i tu hà nh mà thiếu ý chà nầy, dá»… bị gió lung lay.
VII. Kết Luáºn
Quy y Tam Bảo là ná»n móng tòa nhà giác ngá»™, là nấc đầu trên cây thang giải thoát, là những bÆ°á»›c đầu trên con Ä‘Æ°á»ng vá» quê hÆ°Æ¡ng vô sanh. Muốn tòa nhà vững chắc, cần phải có ná»n móng kiên cố. Cần vượt tá»™t cây thang giải thoát, nấc đầu phải bÆ°á»›c cho vững. ThÃch sá»± an là nh của quê hÆ°Æ¡ng vô sanh, những bÆ°á»›c đầu trên con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i vá» phải Ä‘i cho đúng. Thiếu ná»n móng Tam Quy thì tòa nhà giác ngá»™ không sao xây cất được. Không có nấc đầu, khó ai có thể leo táºn cây thang giải thoát. Những bÆ°á»›c đầu trên con Ä‘Æ°á»ng vá» quê đã sai, trăm ngà n bÆ°á»›c sau cho đến cà ng Ä‘i cà ng sai. Vì thế, Quy y Tam Bảo có tầm quan trá»ng vô cùng. Má»—i ngÆ°á»i muốn đến vá»›i Äạo Pháºt phải từ cá»a Quy y mà và o, không nhÆ° thế thì há»c Pháºt mất căn bản. Bởi nó đóng má»™t vai trò quan trá»ng nhÆ° váºy, nên ngÆ°á»i Pháºt tá» phải tháºn trá»ng trong việc phát nguyện Quy y. Äừng vì là Quy y cho có phÆ°á»›c, cho khá»i bệnh hoạn, cho Pháºt gia há»™ qua tai ách ..., Ä‘á»u là lý do mê tÃn, trái vá»›i tinh thần tá»± giác tá»± nguyện của Äạo Pháºt.
--------------------------------------------------------------------------------
B. NgÅ© Giá»›i I. Mở Äá»
Con ngÆ°á»i là đối tượng của Äạo Pháºt, bao nhiêu luáºt, bao nhiêu pháp môn, Äức Pháºt Ä‘á»u vì con ngÆ°á»i láºp bà y. Äem lại sá»± an vui hạnh phúc cho con ngÆ°á»i, là mục tiêu chÃnh yếu của Äạo Pháºt. Song quan niệm của Äạo Pháºt, không phải được nhiá»u của cải, nhiá»u tình yêu v.v... là con ngÆ°á»i có hạnh phúc. Hạnh phúc là ngÆ°á»i sống biết tiết chế, biết tôn trá»ng hạnh phúc của má»i ngÆ°á»i, biết thà nh tháºt thÆ°Æ¡ng mến nhau. Má»™t dân tá»™c văn minh là má»™t dân tá»™c biết tôn trá»ng sinh mạng của nhau, tôn trá»ng những quyá»n tá»± do căn bản của con ngÆ°á»i. Vì thế, ngÅ© giá»›i là ná»n tảng căn bản Ä‘em lại hạnh phúc cho con ngÆ°á»i, xây dá»±ng con ngÆ°á»i sống đúng ý nghÄ©a văn minh của nhÆ¡n loại. NgÅ© giá»›i là cÆ¡ bản đạo đức của ngÆ°á»i Pháºt tá», khi bắt đầu bÆ°á»›c chân trên con Ä‘Æ°á»ng giác ngá»™ giải thoát. Thiếu căn bản đạo đức nầy, dù chúng ta có nói đạo đức cao siêu đến đâu cÅ©ng là lối nói rá»—ng. Sá»± tu hà nh thiết thá»±c phải gầy dá»±ng cÆ¡ bản trÆ°á»›c, sau má»›i tiến lên những báºc cao siêu. Äó là tầm quan trá»ng của ngÅ© giá»›i.
II. Äịnh NghÄ©a
NgÅ© giá»›i là năm Ä‘iá»u ngăn cấm do Äức Pháºt bảo các Pháºt tá» phải tuân theo. Sau khi quy y ngÆ°á»i ấy đã tá»± nháºn là đệ tá» Pháºt, để đủ tÆ° cách má»™t Pháºt tá» cần phải gìn giữ năm giá»›i. Pháºt vì thÆ°Æ¡ng xót chúng sanh mà tạo ra năm Ä‘iá»u răn cấm nà y, cốt khiến Ä‘á»i sống hỠđược an là nh hạnh phúc. Gìn giữ năm giá»›i nà y là vì mình, không phải vì Pháºt. Hình thức năm giá»›i:
1. Không sát sanh: nghÄ©a là không được giết hại mạng sống con ngÆ°á»i. Chúng ta tá»± quý sinh mạng của mình, vô lý lại sát hại sinh mạng của kẻ khác. Trên lẽ công bằng nhân đạo không cho chúng phép chúng ta là m việc ấy. Nếu là m chúng ta đã trái lẽ công bằng, thiếu lòng nhân đạo, đâu còn xứng đáng là đệ tá» Pháºt. Giết hại mạng sống ngÆ°á»i có ba : trá»±c tiếp giết, xúi bảo ngÆ°á»i giết, tùy há»· trong việc giết hại. Pháºt tá» không tá»± tay mình giết mạng ngÆ°á»i, không dùng miệng xúi bảo đốc thúc kẻ khác giết, khi thấy há» giết hại nhau chỉ má»™t bá» thÆ°Æ¡ng xót không nên vui thÃch. Äó là giữ giá»›i không sát sanh. NhÆ°ng suy luáºn rá»™ng ra, chúng ta quý trá»ng mạng sống của chúng ta, những con váºt cÅ©ng quý trá»ng mạng sống của nó, để lòng công bằng trà n đến các loà i váºt, nếu không cần thiết, chúng ta cÅ©ng giãm bá»›t giết hại sinh mạng của chúng.
2. Không trá»™m cÆ°á»›p: Của cải tà i sản của chúng ta, không muốn ai xâm phạm đến, của cải tà i sản của ngÆ°á»i, chúng ta cÅ©ng không được giá»±t lấy hay lén lấy. Bởi cÆ°á»›p giá»±t hay lén lấy của ngÆ°á»i là hà nh Ä‘á»™ng trái nhÆ¡n đạo, phạm luáºt pháp chánh quyá»n, phải bị trừng phạt. Trá»™m cÆ°á»›p là do lòng tham lam ác Ä‘á»™c, chỉ nghÄ© lợi cho mình, quên ná»—i Ä‘au khổ của ngÆ°á»i, mất cả công bằng và nhÆ¡n đạo, ngÆ°á»i Pháºt tá» nhất định không được là m.
3. Không tà dâm: NgÆ°á»i Pháºt tá» có vợ chồng đôi bạn nhÆ° má»i ngÆ°á»i thế gian khác. Khi có đôi bạn rồi tuyệt đối không phạm đến sá»± trinh bạch của kẻ khác. Nếu phạm thì mắc tá»™i tà dâm. Bởi vì đây là hà nh Ä‘á»™ng là m Ä‘au khổ cho gia đình mình và gia đình ngÆ°á»i, tạo thà nh nguy cÆ¡ tán gia bại sản. Do má»™t chút tình cảm riêng tÆ° của mình, khiến nhiá»u ngÆ°á»i khổ Ä‘au liên lụy, quả là thiếu lòng nhân. Äể bảo đảm sá»± an ổn của gia đình mình và hạnh phúc của gia đình ngÆ°á»i, Pháºt tá» nhất định không phạm tà dâm.
4. Không nói dối: Nói lá»i trái vá»›i sá»± tháºt để mÆ°u cầu lợi mình, hoặc hại ngÆ°á»i là nói dối. Do Ä‘á»™ng cÆ¡ tham lam ác Ä‘á»™c, sá»± kiện sảy ra nhÆ° thế nà y lại nói thế khác, sá»a trái là m mặt, đổi phải thà nh quấy, khiến ngÆ°á»i mắc há»a. NgÆ°á»i nói nhÆ° thế trái vá»›i đạo đức, mất cả lòng nhân, không xứng đáng là má»™t Pháºt tá». Pháºt tá» là ngÆ°á»i đạo đức nên ăn nói có mẫu má»±c, thấy biết thế nà o nói thẵng thế ấy, không Ä‘iêu xảo dối trá. Trừ trÆ°á»ng hợp vì lợi ngÆ°á»i lợi váºt, không nỡ nói tháºt để ngÆ°á»i bị hại hoặc khổ Ä‘au, do lòng nhân cứu ngÆ°á»i cứu váºt nói sai sá»± tháºt mà không phạm. Không nói dối là giữ lòng tin vá»›i má»i ngÆ°á»i chung quanh.
5. Không uống rượu: Äạo Pháºt chủ trÆ°Æ¡ng giác ngá»™ muốn được giác ngá»™ trÆ°á»›c phải Ä‘iá»m đạm tỉnh sáng, uống rượu và o gan ruá»™t nóng bức, tâm trà quay cuồng, mất hết bình tỉnh không còn sáng suốt, trái hẵn mục Ä‘Ãch giác ngá»™. ChÃnh vì nóng bức cuồng loạn, có những ngÆ°á»i khi say sÆ°a tá»™i lá»—i há» cÅ©ng dám là m, xấu xa gì há» cÅ©ng không sợ, mất hết lÆ°Æ¡ng tri. Vì thế ngÆ°á»i biết đạo đức phải tránh xa không uống rượu. Uống rượu chẵng những là m mất trà khôn, lại gây nên bịnh hoạn cho thân thể, còn di hại cho con cái sau nà y đần Ä‘á»™n. Quả là má»™t tai há»a cho cá nhân và xã há»™i. NgÆ°á»i Pháºt tá» vì nghiệp giác ngá»™, vì lợi Ãch cho mình cho ngÆ°á»i quyết hẳn không uống rượu. Trừ trÆ°á»ng hợp mắc bệnh y sỹ bảo phải dùng rượu hòa thuốc má»›i là nh, Pháºt tỠđược uống thuốc rượu đến khi là nh bệnh thì chấm dứt, cần phải trình cho chÆ° Tăng biết trÆ°á»›c khi uống.
III. Lợi Ãch Bản Thân
NgÆ°á»i biết giữ gìn năm giá»›i đã tạo thà nh căn bản đạo đức và sá»± an là nh cho bản thân. Không sát sanh, bản thân ta không bị ngÆ°á»i giết, hoặc tù tá»™i vá» giết ngÆ°á»i, cÅ©ng không có thù háºn vá» nợ máu vá»›i nhau. Thế là chúng ta không sống trong kinh hoà ng sợ hãi, do thù hằn gây nên. Không trá»™m cÆ°á»›p, bãn thân ta không mắc tù tá»™i vá» trá»™m cÆ°á»›p, ở đâu hay Ä‘i đến chá»— nà o khá»i sợ ngÆ°á»i theo dõi nghi ngá». Tá»›i lui tá»± do, đến Ä‘i an á»—n, không phải hạnh phúc là gì ? Không tà dâm, bản thân ta khá»i phải lao thần tổn trÃ, khá»i sợ ai bà n tán dở hay, má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u tÃn nhiệm và tin cáºy ta. Bản thân ta trinh bạch, khiến ngÆ°á»i tá»± quý mến. Tá»± mình an á»—n, gia đình cÅ©ng an á»—n. Không nói dối, chÃnh ta không phải hối háºn, lá»i nói tá»± có giá trị, gây được niá»m tin của má»i ngÆ°á»i. NgÆ°á»i hay nói dối sẽ bị xã há»™i đánh giá thấp, Ä‘á» xÆ°á»›ng Ä‘iá»u gì Ä‘á»u bị nghi ngá», là m việc gì Ãt ai tán trợ. Không uống rượu, chÃnh ta khá»i bị cái tệ Ä‘iên cuồng mất trÃ, khá»i gây cho cÆ¡ thể bệnh hoạn suy yếu, khá»i bị ngÆ°á»i khinh thÆ°á»ng trong lúc say sÆ°a. Trái lại, bản thân ta Ä‘iá»m đạm bình tỉnh, thân thể khá»e mạnh, đối vá»›i má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u được quý kÃnh, sanh con cÅ©ng thông minh sáng suốt. Äó là lợi Ãch bản thân ngay trong hiện tại. Nếu vá» mai sau không sát sanh, thân tráng kiện sống lâu; không trá»™m cÆ°á»›p, được tà i sản sung túc; không tà dâm, thân thể đẹp đẽ; không nói dối, ăn nói khôn ngoan má»i ngÆ°á»i yêu chuá»™ng; không uống rượu, trà tuệ sáng suốt.
IV. Lợi Ãch Gia Äình Xã Há»™i
Má»i ngÆ°á»i trong nhÆ¡n loại Ä‘á»u tá»± nháºn sinh mạng là tối thượng. Biết tôn trá»ng sinh mạng là nếp sống văn minh, chà đạp lên sinh mạng là con ngÆ°á»i dã man. Biết giữ năm giá»›i là nguồn hạnh phúc của gia đình, là nếp sống văn minh của xã há»™i. Äức Pháºt nhìn thẳng và o con ngÆ°á»i, Ä‘em lại hạnh phúc cho con ngÆ°á»i má»™t Ä‘á»i sống an là nh, má»™t gia đình hạnh phúc, má»™t xã há»™i văn minh, Ngà i tạo ra năm giá»›i.
Sinh mạng là giá trị tối thượng của con ngÆ°á»i má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u phải tôn trá»ng, vì tôn trá»ng sinh mạng con ngÆ°á»i, Pháºt cấm Pháºt tá» không được sát sinh. Sinh mạng con ngÆ°á»i được tồn tại vững bá»n, nhá» tà i sản nuôi dưỡng, vì tôn trá»ng tà i sản của ngÆ°á»i, Pháºt cấm Pháºt tá» không được trá»™m cÆ°á»›p. Sá»± sống của con ngÆ°á»i cần có gia đình, gia đình là tổ ấm của nhÆ¡n loại, tổ ấm ấy bị lung lay là mất hạnh phúc, vì tôn trá»ng hạnh phúc của gia đình, Pháºt cấm Pháºt tá» không được tà dâm. Sá»± sống chung đụng trong gia đình và ngoà i xã há»™i cần phải tin tưởng nhau, thiếu lòng tin thì không thể thÆ°Æ¡ng cảm thân yêu, vì Ä‘em sá»± tin yêu lại cho má»i ngÆ°á»i, Pháºt cấm không được nói dối. Tráºt tá»± của gia đình và xã há»™i là sá»± an ổn, má»™t duyên cá»› gây xáo trá»™n trong gia đình và ngoà i xã há»™i là là m mất tráºt tá»± chung, vì tôn trá»ng tráºt tá»± của gia đình và xã há»™i, Pháºt cấm Pháºt tá» không được uống rượu.
Chỉ trong năm giá»›i luáºt thôi, nếu gia đình nà o gìn giữ trá»n vẹn là gia đình ấy có hạnh phúc, trên thuáºn dÆ°á»›i hòa, tin yêu thuần cẩn. nếu má»i ngÆ°á»i trong xã há»™i ứng dụng triệt để là má»™t xã há»™i văn minh, chan hòa sá»± thông cảm và thÆ°Æ¡ng mến. Chúng ta vì lợi Ãch bản thân, vì hạnh phúc của gia đình, vì sá»± an lạc của xã há»™i, ná»— lá»±c gìn giữ năm giá»›i. Gìn giữ năm giá»›i là tôn trá»ng nhân bản, là nếp sống văn minh, là ná»n tảng đạo đức váºy.
V. Kết Luáºn
Sá»± khổ Ä‘au tá»™t Ä‘á»™ của con ngÆ°á»i không gì hÆ¡n, khi há» nghÄ© đến sinh mạng há» bị Ä‘e dá»a, tiá»n của há» bị mất mát, ngÆ°á»i yêu há» bị xâm phạm. ChÃnh đây là ná»—i thống khổ khắc nghiệt nhất của con ngÆ°á»i. Vì cứu khổ Ä‘em vui lại cho con ngÆ°á»i. Pháºt cấm ngÆ°á»i Pháºt tá» không được là m ba Ä‘iá»u ấy. Tình thÆ°Æ¡ng vÄ©nh viá»…n không có, nếu con ngÆ°á»i không tin tưỡng và cảm thông nhau. Äiá»u nà y cÅ©ng là ná»—i khổ thứ yếu của con ngÆ°á»i. Bởi vì trong cuá»™c sống mà không có tình thÆ°Æ¡ng, là loà i ngÆ°á»i Ä‘ang lạc loà i ở giữa sa mạc hay chốn rừng hoang, còn đâu sá»± đùm bá»c thân yêu chia sá»›t cay đắng ngá»t bùi. Muốn Ä‘em tình thÆ°Æ¡ng cho nhÆ¡n loại, trÆ°á»›c tiên phải có tin tưởng thông cảm nhau, nên Pháºt cấm ngÆ°á»i Pháºt tá» không được nói dối. ChÃnh bao nhiêu đó, chúng ta đã thấy lòng từ bi lênh láng của Äức Pháºt. Tinh thần cứu khổ ban vui của Äạo Pháºt đã thể hiện rõ rà ng trong năm giá»›i nà y. Vì thÆ°Æ¡ng mình thÆ°Æ¡ng ngÆ°á»i, Pháºt tá» chúng ta phải cố gắng giữ gìn và khuyên ngÆ°á»i gìn giữ. Äó là căn bãn của đạo là m ngÆ°á»i hiện tại và mai sau.
Hòa thượng ThÃch Thanh Từ
(TrÃch: "BÆ°á»›c Äầu Há»c Pháºt")[/color]
|
« Bổ sung: Jan 02, 2008, 8:02 am - khanh » |
|
|
|
Trang: 1
|
|
|
|
|